Börte

Börte
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Khentii Province ^(en) , 1161 ^{(egutegi gregorianoa)}
Herrialdea	Mongolen Inperioa
Heriotza	Avarga ^(en) , 1230 (68/69 urte)
Familia
Aita	Dei Seichen
Ama	Čotan
Ezkontidea(k)	Genghis Khan
Seme-alabak	ikusi Jotxi Txagatai Ogedei Tolui ^(en) Huochenbieji ^(en) Alahaibieji ^(en) Tümelün ^(en) Checheyikhen ^(en) Yeli'andun ^(en)
Anai-arrebak	ikusi Anchen ^(en)
Leinua	Onggirat ^(en)
Jarduerak

Börte —mongolieraz: ᠪᠥᠷᠲᠡ ᠦᠵᠢᠨ— (c. 1161 - 1230) Mongolen Inperioaren sortzaile Gengis Khanen emazteen artetik lehenengoa eta nagusia izan zen. Gengis Khanen lehen gorteko burua izan zen, eta inperio hartako enperatriz handia.

Ezer gutxi dakigu lehen urteei buruz, baina Gengisi adin goiztiarrean agindu zioten, hamazazpi urterekin ezkondu zen eta gero tribu lehiakide batek bahitu zuen. Bere senarraren erreskate ausarta izan zitekeen konkistatzaile izatera eraman zuen gertaera garrantzitsuenetako bat. Lau seme-alaba izan zituen, eta, beren ondorengoekin batera, Mongol Inperioa are gehiago zabaldu zuen odol-lerro nagusia osatu zuten.

Genghis Khanek emazte gehiago zituen arren, mongolen artean normala zen bezala, Börteren nagusitasuna eztabaidaezina zen, eta haren seme-alabek gobernatzen zuten Genghis hil ondoren sortu zen inperio erraldoia. Yochi lehen semearen zilegitasunari buruzko zalantzak zeuden, baina haren seme Batu Urrezko Hordako lehen khan zen, eta bigarrena, Chagatai, Indiako Mogol Inperioaren jatorria zen. Bere hirugarren seme Ogedeik eta haren seme Güyükek Khan Handia titulua jaso zuten, eta, azkenik, Tolui semearen seme-alabak dira Möngke bezalako beste Khan handi bat, Kublai Khan Txinako enperadorea eta Persiako Ilkhanerriaren sortzailea, Hulegu^[1].

Genealogia

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) Waetherford, Jack. (2006-06-06). Genghis Khan y el inicio del mundo moderno. Grupo Planeta (GBS) ISBN 978-84-8432-743-1. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).