Inesa Gaxen

Inesa Gaxen

Bizitza
Jaiotza	Bastida, 1566
Herrialdea	Nafarroa Beherea, Euskal Herria
Heriotza	XVII. mendea ( urte)
Jarduerak

Inesa Gaxen (Bastida, Nafarroa Beherea, 1566 – Lapurdi, XVII. mendea) sorgintzat hartu zuten emakume nafarra izan zen.

Biografia

Sorgina zela egotzita kargu hartu zioten Hendaian, eta Bordeleko parlamentuan epaitu zuten hemezortzi urte zituela; baina, frogarik ez zutelarik, libre utzi zuten azkenean. Bere egoeran zeuden emakume asko bezala, Bidasoaz bestaldera igaro, eta Irunen bizi izan zen hogei urtez. Beste zazpi urtez egon zen Hondarribian.

1611. urtean, haur batzuek sorgina zela esan eta preso hartu zuten berriro ere, beste emakume batzuekin batera. Beste emakumeek ez bezala, hasieratik bururaino ukatu zituen Inesa Gaxenek salaketa guztiak, berarekin atxilo hartutako emakumeenak barne, era guztietako presio eta torturak jasan behar izan bazituen ere. Hondarribiko epaiek Logroñoko Inkisizioaren eskuetan utzi zuten auzia, eta, espero ez zen bezala, kargurik gabe utzi zituzten salaturiko emakume guztiak, Inesa Gaxen tarteko. Hondarribiko herritar askok ez zuen epaia onartu, eta, azkenean, Hendaiako mugan utzi zituzten Inesa Gaxen eta beste emakumeak.

Herri kulturan

2021ean Eñaut Elorrietak eta Uxue Alberdik Inesa Gaxen izeneko abestia kaleratu zuten^[1].
Inesaren biografian oinarrituta Itxaro Bordak idatzita eta Xarnegu eskualdeko lagunek antzeztuta, Inexa de Gaxen pastorala egin. Bastidan, 2024ko ekainaren 15ean taularatu zen lehen aldiz.^[2]

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ «Inesa Gaxen (ft. Uxue Alberdi)» www.badok.eus (Noiz kontsultatua: 2021-12-22).
↑ Oihana Teyseyre: "'Inesa de Gaxen' pastorala emanen dute Xarnegun", Berria. 2024/06/15a, 581. 24. or..