Dick Schoof

Dick Schoof
Dick Schoof (2016)
Algemeen
Volledige naam	Hendrikus Wilhelmus Maria Schoof
Geboren	8 maart 1957[1]
Geboorteplaats	Santpoort[1]
Partij	PvdA (tot 2021)[2] Partijloos (sinds 2021)[1]
Religie	Rooms-katholiek
Titulatuur	drs.
Functies
2013–2018	Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
2018–2020	Directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
2020–2024	Secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid
Portaal    Politiek

Hendrikus Wilhelmus Maria (Dick) Schoof (Santpoort, 8 maart 1957) is beoogd minister-president van het in 2024 aankomende Nederlandse kabinet. Tot en met 28 mei 2024 was hij secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Eerder was hij directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Studie

Schoof doorliep het R.K. Lyceum De Grundel te Hengelo^[3] en studeerde vervolgens van 1975 tot 1982 planologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij was lid van de studentenroeivereniging Phocas, waar hij in 1979-1980 voorzitter van het 33ste bestuur was.^[4]

Ambtelijke carrière

Na zijn afstuderen werd Schoof beleidsmedewerker onderwijs bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In 1988 stapte hij over naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW), waar hij verschillende functies vervulde. In de periode 1996-1999 was hij plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie van Justitie.

Van 1999 tot 2003 was Schoof hoofddirecteur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en aan het einde van die periode werd hij ook project-directeur-generaal Vreemdelingenwet 2000. Daarna werd hij directeur-generaal Openbare Orde en Veiligheid (DGOOV) bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), waar hij het initiatief nam voor een Strategie Nationale Veiligheid en de aanpak van radicalisering naar zich toe trok, wat eigenlijk tot het domein van het ministerie van Justitie behoorde. Dienovereenkomstig was Schoof aanvankelijk ook een tegenstander van de in 2004 ingestelde functie van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb).^[5]

In 2010 was Schoof een van de architecten van het nieuwe ministerie van Veiligheid en Justitie, waar het directoraat-generaal Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken in werd opgenomen en dat zodoende naast het Openbaar Ministerie voortaan ook de politie omvatte. Zelf werd Schoof eind 2010 directeur-generaal Politie op dit "superministerie" en als zodanig belast met de vorming van de nieuwe Nationale politie. De kritiek op dit zeer moeizame project trof echter vooral minister Ivo Opstelten en de eerste nationale korpschef Gerard Bouman.^[5]

Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid

Nadat Schoof vergeefs had gepoogd om secretaris-generaal van Justitie en van Defensie te worden,^[6] volgde hij per 1 maart 2013 Erik Akerboom op als Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de functie waar hij aanvankelijk zo kritisch tegenover stond. In de vijf jaar als NCTV kreeg hij onder meer te maken met het neerschieten van vlucht MH17 op 17 juli 2014 en was hij ook over andere onderwerpen op het gebied van nationale veiligheid regelmatig in de media te zien.^[5]

Een onafhankelijk onderzoek naar het optreden van de overheid na de MH17-ramp concludeerde dat de NCTV in die tijd "te veel naar binnen gekeerd was en weinig samenwerkte met andere overheidsdiensten". Volgens opgevraagde documenten heeft Schoof voor de publicatie van het onderzoek geprobeerd druk te zetten om de conclusies af te zwakken en de samenstelling van de onderzoekscommissie te veranderen. In een reactie op deze onthulling reageerde het ministerie van Justitie en Veiligheid dat deze pogingen tot beïnvloeding zouden zijn mislukt.^[7]

Uit interne documenten opgevraagd door NRC bleek in 2024 dat Schoof sinds 2014 de NCTV burgers heeft laten volgen met online nepaccounts, terwijl juristen hem meermaals waarschuwden dat dit juridisch waarschijnlijk niet toegestaan was.^[8] Tegenover NRC bevestigden meerdere bronnen dat Schoof over de kwestie tegen een medewerker gezegd zou hebben dat "wie nog een keer over die grondslag begint, zijn spullen [kan] pakken".^[9] Het ging hierbij om het heimelijk volgen van onder meer "politieke campagneleiders, religieuze leiders, linkse en rechtse activisten".

In een uitzending van WNL op Zondag noemde Schoof Kick Out Zwarte Piet (KOZP) een beweging "die mogelijk extremistisch wordt en dan ook geweld kan gaan gebruiken", waardoor het in 2017 in het jaarlijkse Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland werd opgenomen.^[10] Na een klacht van KOZP kwam de NCTV hier in 2019 op terug, en noemde het nu een "activistische organisatie" die "de politieke besluitvorming tracht te beïnvloeden binnen de grenzen van de wet".^[11]

Directeur-generaal van de AIVD

Per 17 november 2018 volgde Schoof Rob Bertholee op als directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Hij vond deze dienst te veel naar binnen gekeerd en wilde daar verandering in aanbrengen, onder meer door het op 2030 gerichte traject Beagle, meer transparantie en betere relaties met externe partners. Ook kreeg Schoof te maken met kritiek op twee ambtsberichten die de dienst had doen uitgaan over het islamitische Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam, alsmede met de kritische blik van de nieuw opgerichte Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB).^[5]

Na vijftien maanden bij de AIVD vertrok Schoof om met ingang van 1 maart 2020 secretaris-generaal bij het ministerie van Justitie en Veiligheid te worden, een functie die onverwacht vrijkwam, maar die Schoof volgens menigeen altijd al wilde vervullen, al was het maar om te zorgen dat dit door problemen geplaagde ministerie eindelijk beter zou gaan functioneren.^[5] Bij de AIVD werd hij opgevolgd door voormalig korpschef van de politie Erik Akerboom.^[12]

Beoogd minister-president

Tijdens de kabinetsformatie van 2023-'24 werd Schoof op 28 mei 2024 voorgedragen als minister-president door de onderhandelende partijen PVV, VVD, NSC en BBB.^[13][14] Dit gebeurde nadat de partijleiders hadden afgesproken dat ze zelf niet in het kabinet zitting zouden nemen^[15] en voormalig PvdA-minister Ronald Plasterk zich had teruggetrokken als premierskandidaat.^[16]

Persoonlijk

Schoof werd geboren in Santpoort^[1] en groeide vanaf zijn achtste op in Hengelo.^[17] Hij is de een-na-jongste uit een katholiek gezin met zeven kinderen.^[17] Zijn tien jaar oudere broer Nico Schoof is oud-burgemeester.^[1][6] Schoof heeft een vriendin en met zijn ex-vrouw twee uit China geadopteerde dochters.^[17]

Referenties