Lavendelolie

Lavendel

Lavendelolie is een etherische olie die door stoomdestillatie uit diverse soorten lavendel wordt verkregen.

Eigenschappen

Lavendelolie is een vrijwel kleurloze olie. De hoofdbestanddelen zijn linalool en linalylacetaat. Daarnaast bevat het o.a. terpineen-4-ol, lavendulylacetaat, ocimeen en bèta-caryofylleen.

Door het hoge percentage linalool kan gebruik van lavendelolie leiden tot een allergische reactie.

Alle soorten lavendelolie kunnen bij verslikken een chemische longontsteking veroorzaken, vandaar dat de olie als schadelijk wordt geëtiketteerd.

Soorten

Er worden in de handel een aantal soorten onderscheiden:

  • Barreme: genoemd naar een plaats in de Franse Provence, deze olie (ook wel aangeduid als Lavendelolie 50/52) bevat 50 tot 52 procent linalylacetaat. De in de Provence geteelde lavendel geeft een olie met dit relatief hoge percentage linalylacetaat.
  • Mont blanc: lavendel die op de hellingen van de Alpen wordt geteeld levert een olie op met minder linalylacetaat, namelijk 40 tot 42 procent (Lavendelolie 40/42). Aangezien er vrijwel geen lavendel meer geteeld wordt in de hogere berggebieden is de meeste Mont Blanc lavendelolie een mengolie waarbij verschillende soorten lavendelolie en linalool gemengd worden tot het gewenste percentage linalylacetaat is bereikt.
  • Mitcham: ook wel Engelse lavendelolie genoemd. Deze olie wordt gemaakt uit lavendel die in Engeland wordt verbouwd.

Oogst

Primitieve stokerij

In Zuidoost-Frankrijk zijn er tot op heden kleine lavendelboeren die samen een coöperatie vormen en zodoende de kleine lavendelvelden kunnen bewerken, oogsten en in plaatselijke en primitieve stokerijen de olie uit de planten persen. Hiertoe wordt het geoogste gewas met de hand in roestvrijstalen ketels gedaan, waarna er een met beton gevulde tractorband boven op wordt gelegd. Dit gewicht is precies op maat van de binnen-diameter geprepareerd. Hierna wordt de ketel hermetisch afgesloten met een zwaar deksel. De ketel wordt dan van buitenaf verwarmd door een oven, die gestookt wordt met reeds geperste planten. Hierna wordt er heet water (ook op temperatuur gebracht door het stoken met reeds geperste planten) in de ketel geperst waardoor de druk, hitte en het hete water stoom ontstaat die de olie losmaakt uit de planten. De olie en het water worden door een korte pijpenconstructie geleid en opgevangen in een ketel waar aan de bovenkant een eenvoudig scheidingsfilter geplaatst is. De olie wordt door de gezamenlijke eigenschappen van het water én de olie bijna automatisch gescheiden en de olie is klaar om gebotteld te worden.

Gebruik

Lavendelolie wordt zeer veel gebruikt als geurstof, zowel in fijne parfums en andere cosmetica als in wasmiddelen. Daarnaast in beperkte mate als smaakstof. Lavendelolie heeft een rustgevende en verlichtende werking[1][2] en kan worden gebruikt als antisepticum[1] en heeft vergelijkbare anxiolytische eigenschappen als lorazepam.[3]

Mogelijke schadelijke effecten

Veel etherische oliën, waaronder lavendelolie, kunnen bij inslikken giftig zijn.[4][5] Over het algemeen kan 5 milliliter van een verdunde etherische olie vergiftiging veroorzaken bij volwassenen, terwijl 2—3 milliliter giftig kan zijn voor kinderen.[6] In 2014—2018 waren er in Nieuw-Zuid-Wales 271 gemelde gevallen van lavendelolievergiftiging — voornamelijk bij kinderen — 6,1% van alle gevallen van etherische olievergiftiging.[5] De belangrijkste giftige bestanddelen van lavendelolie zijn linalylacetaat en linalool.[4][7]

Symptomen van vergiftiging door lavendelolie, bij inslikken, zijn onder meer wazig zien, moeite met ademhalen, brandende pijn in de keel, brandwonden aan het oog, verwardheid, verminderd bewustzijn, diarree, maagpijn, braken en huiduitslag. Op de huid aanbrengen van lavendelolie kan contacteczeem veroorzaken.[6]

Aromatherapie

In de aromatherapie neemt lavendelolie een zeer prominente plek in. Lavendelolie behoort daar tot de weinige soorten olie die ook onverdund op de huid worden gebruikt. Toepassingen binnen de aromatherapie zijn:

Daarnaast worden door sommigen claims gemaakt voor behandeling van diverse aandoeningen, van reumatiek tot kanker.

Mediabestanden
Zie de categorie Lavender essential oils van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b Diener H. Heilpflanzen-Porträt - Lavendel. PTA Heute. 1994 Aug;8(8):724–6
  2. ↑ (en) Koulivand PH, Khaleghi Ghadiri M, Gorji A Lavender and the nervous system. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013;2013:681304. DOI:10.1155/2013/681304. PMID 23573142. Dit is een open access artikel, beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding (CC BY).
  3. ↑ (en) Woelk H, Schläfke S A multi-center, double-blind, randomised study of the Lavender oil preparation Silexan in comparison to Lorazepam for generalized anxiety disorder. Phytomedicine. 2010 Feb;17(2):94–9. DOI:10.1016/j.phymed.2009.10.006. PMID 19962288.
  4. ↑ a b (en) Lavender oil. MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health (13 november 2021). Gearchiveerd op 23 april 2023. Geraadpleegd op 4 juni 2023. "Poisonous ingredient: It is mainly the linalyl acetate and linalool in lavender oil that are poisonous."
  5. ↑ a b (en) Lee KA, Harnett JE, Cairns R (11 2019). Essential oil exposures in Australia: analysis of cases reported to the NSW Poisons Information Centre. The Medical Journal of Australia 212 (3): 132–133 (Wiley: Hoboken, New Jersey, U.S.)​. ISSN: 1326-5377. PMID 31709543. DOI: 10.5694/mja2.50403. Gearchiveerd van origineel op 22 september 2022. Geraadpleegd op 4 juni 2023. “We found that essential oil exposures are frequent in Australia, and that more than half involve children. [...] severe toxicity can be caused by as little as 5 mL”.
  6. ↑ a b (en) Essential oil poisoning. The Royal Children's Hospital Melbourne (2021-07). Gearchiveerd op 21 maart 2023. Geraadpleegd op 4 juni 2023. "Volumes of 5—15 mL are likely to cause toxicity in adults"
  7. ↑ (en) Elshafie HS, Camele I (20 september 2017). An overview of the biological effects of some Mediterranean essential oils on human health. BioMed Research International 2017 (Hindawi: London, United Kingdom)​. PMID 29230418. PMC 5694587. DOI: 10.1155/2017/9268468. Gearchiveerd van origineel op 21 oktober 2022. Geraadpleegd op 4 juni 2023.