Architektura 32-bitowa

Wikipedia:Weryfikowalność
 Ten artykuł od 2012-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Architektura 32-bitowa – architektura komputera, w której słowa, adresy i inne dane mieszczą się w najwyżej 32 bitach pamięci.

Termin architektura 32-bitowa nie musi odnosić się do długości szyny danych oraz możliwości adresowych takiego procesora (długości szyny adresowej). Przykładowo procesory klasy Pentium Pro lub wyższej mają zewnętrzną szynę danych 64-bitową, natomiast procesory i386SX miały zewnętrzną szynę danych tylko 16-bitową.

W odniesieniu do możliwości adresowania pamięci, 32 bity określają liczbę możliwych do zaadresowania komórek. Istnieje 232 wariacji 32-bitowego adresu, czyli bezpośrednio można adresować 4 294 967 296 (4 G) komórek pamięci. Jest to postęp w stosunku do architektury 16-bitowej. Nie oznacza to jednak absolutnego ograniczenia możliwości adresowych procesora 32-bitowego – możliwe jest zwiększenie przestrzeni adresowej np. przez zastosowanie segmentacji lub wirtualizacji pamięci, jak to miało miejsce w 16-bitowej architekturze.

Wśród pierwszych systemów 32-bitowych wymienić można IBM 360 z roku 1964 (mainframe) i VAX z roku 1977 (minikomputer). Pierwszym mikroprocesorem 32-bitowym był BELLMAC-32A zaprojektowany przez AT&T Bell Labs w roku 1980, wprowadzony do sprzedaży w 1982. Później jego nazwa uległa zmianie na WE 32000. Znalazł on zastosowanie m.in. w pierwszym 32-bitowym laptopie. W tym czasie również firma Intel próbowała wprowadzić swój 32-bitowy procesor iAPX 432, jednak nie został on dobrze przyjęty, ponieważ nie był tak opłacalnym zakupem jak MC68000.

W komputerach biurkowych klasy PC, architektura 32-bitowa jest używana od czasów procesora i386 – bazują na niej niemal wszystkie stosowane obecnie w tych komputerach procesory. Do najnowszej generacji procesorów 32-bitowych używanych w komputerach PC, zaliczyć można AMD Athlon XP oraz Intel Pentium 4. Coraz szersze pole w komputerach PC zajmują jednak procesory 64-bitowe takie jak AMD Athlon 64 lub AMD Opteron.

Procesory wykonane w architekturze 32-bitowej

  • p
  • d
  • e
Architektura komputera