Druck (herb książęcy)

Druck
Ilustracja
Typ herbu

książęcy

Alternatywne nazwy

Drucki Książę

Multimedia w Wikimedia Commons

Druck (Drucki Książę) – polski herb książęcy.

Opis herbu

Opis współczesny

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[a]:

Na tarczy o polu czerwonym miecz w słup, po jego bokach cztery złote księżyce po dwa z każdej strony narożami do siebie tworzące okręgi.

Całość otacza płaszcz heraldyczny, podbity gronostajem.

Płaszcz zwieńcza mitra książęca.

Geneza

Pieczęcie
Pieczęć Iwana Druckiego z 1431 roku
Pieczęć Wasila Druckiego z 1431 roku
Pieczęć Wasyla Krasnego Druckiego z XV w.

Herb książęcy ma przynależeć herbownym z powodu ich książęcego pochodzenia. Ruskie księgi rodosłowne wyprowadzają Druckich od kniaziów halickich, twierdząc, iż ich protoplastą był niejaki kniaź Michał, syn Romana Aleksandrowicza[1][2].

Józef Wolff na podstawie analizy siedzib tego rodu (Druck, Sokolnia, Tołoczyn, Ozercy, Hory, Prichaby, Zubrewicze, Sziszewo, Dudakowicze) leżących w północnej części dawnej guberni mohylewskiej (stanowiącej część księstwa połockiego) twierdzi, że Druccy pochodzą od Połockich. Tego samego zdania jest również Nikołaj Karamzin[2]. Juliusz Ostrowski twierdzi, że Druccy mają wywodzić się od legendarnego Ruryka, prawdopodobnie właśnie z kniaziów połockich[3].

Herbowni

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[4]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[5] (32 nazwiska[6]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Druck. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Druck[6]:

Baba, Babicz, Bahrynowski, Burniewski, Czerkaski, Drucki, Dudakowski, Horski, Konopla, Lubecki, Ojezierski, Osiemiatycz, Osowicki, Ossowicki, Ozierecki, Plaskowski, Prychabski, Puciatczyc, Siekira, Skoryna, Sokoliński, Szyszewski, Tołoczyński, Tołożyński, Widenicki, Wideniecki, Widynicki, Widyniecki, Zubrewicki, Zubrewicz, Zubrewiecki, Żorawowicz.

Galeria

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.

Przypisy

  1. ↑ Niesiecki 1839 ↓, s. 409.
  2. ↑ a b Wolff 1895 ↓, s. 55.
  3. ↑ Ostrowski 1906 ↓, s. 66.
  4. ↑ Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
  5. ↑ Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
  6. ↑ a b Gajl ↓, Linki zewnętrzne.

Bibliografia

  • KasperK. Niesiecki KasperK., Herbarz polski, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. III, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 476 .
  • JózefJ. Wolff JózefJ., Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1895, s. 698 .
  • JuliuszJ. Ostrowski JuliuszJ., Księga herbowa rodów polskich, cz. II, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388 .
  • TadeuszT. Gajl TadeuszT., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .

Linki zewnętrzne

  • Tadeusz Gajl: Nazwiska. gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).
  • Dzieje zasobu. agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).