Ernest Mandel

Ernest Mandel

Ernest Ezra Mandel

Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1923 Frankfurt nad Menem
Data śmierci	20 lipca 1995
Zawód, zajęcie	lewicowy działacz polityczny
Rodzice	Henryk, Rosa
Multimedia w Wikimedia Commons

Ernest Mandel, właśc. Ernest Ezra Mandel (ur. 5 kwietnia 1923 we Frankfurcie nad Menem, zm. 20 lipca 1995) – lewicowy działacz polityczny, trockista.

Wczesna działalność

Urodził się w rodzinie polskich Żydów Henryka i Rosy Mandelów, byłych aktywistów Ligi Spartakusowskiej Róży Luksemburg i Karola Liebknechta. W latach 30. jego rodzice przenieśli się do Antwerpii, gdzie szukali azylu politycznego^[1]. Jego edukacja, w czasie której został zwerbowany do lokalnej grupy trockistowskiej, została przerwana przez II wojnę światową. Zaangażowany w ruch oporu, dwukrotnie był aresztowany i uciekał z miejsca odosobnienia, by wreszcie trafić do niemieckiego obozu koncentracyjnego Mittelbau-Dora. Po wojnie został jednym z liderów belgijskiej sekcji IV Międzynarodówki i członkiem jej Międzynarodowego Sekretariatu. Zyskał sławę jako dziennikarz, piszący do gazet „Het Parool”, Le Peuple, „l'Observateur” i dla Agence France Presse oraz uczestnik głośnych polemik między lewicą radykalną i socjaldemokracją.

Przywódca Międzynarodówki

W 1946 r. Mandel został wybrany do Międzynarodowego Sekretariatu IV Międzynarodówki oraz redaktorem naczelnym belgijskiej dwujęzycznej gazety Lewica. Uczestniczył w belgijskim ruchu związkowym, a jego sekcja tworzyła lewicową frakcję w Partii Socjalistycznej, do momentu, gdy nie została z niej wyrzucona za protest przeciwko wejściu do koalicji z chadekami i współudział w strajku generalnym. Mandel był również autorem raportów poświęconych sytuacji w ZSRR^[2] oraz w krajach Bloku Wschodniego^[3], które stały się wykładnią oficjalnego stanowiska IV Międzynarodówki. Uważał nową rewolucję na terenie tych państw za nieuchronną^[4].

Mandel starał się ratować Międzynarodówkę przed kolejnymi rozłamami, sprzeciwiając się rozłamowi w 1953 r. i będąc jednym z inicjatorów częściowego zjednoczenia w 10 lat później^[5]. Pozostawał płodnym publicystą, autorem licznych opracowań związanych z ekonomią marksistowską oraz analiz politycznych. Od 1968 r. regularnie organizował wykłady na europejskich uniwersytetach, mimo postępujących problemów zdrowotnych. Prowadził kampanię na rzecz anulowania długów Trzeciego Świata. W kolejnej dyskusji wewnątrz Międzynarodówki opowiedział się zdecydowanie przeciwko nowym metodom walki partyzanckiej, lansowanym przez organizacji południowoamerykańskie, podkreślając wagę kształcenia teoretycznego i organizowania partii masowych^[6]

W czasie pieriestrojki apelował o oficjalną rehabilitację ofiar politycznych procesów stalinizmu, a w czasie podróży do ZSRR przedstawiał własną wizję demokratycznego socjalizmu^[7][8].

Publicysta

Mandel opublikował blisko 2000 artykułów oraz 30 większych książek:

• Marxist Economic Theory (2 vols.).
• The Formation of the Economic Thought of Karl Marx, 1843 to Capital
• La Longue Marche de la Revolution
• Introduction to Marxist Economic Theory
• Europe versus America: Contradictions of Imperialism
• Decline of the Dollar': a Marxist view of the Monetary Crisis
• The Second Slump
• Revolutionary Marxism Today
• Revolutionare Strategien im 20e Jahrhundert
• Trotsky: A Study in the Dynamic of his Thought
• From Stalinism to Eurocommunism
• Late Capitalism
• Vervreemding en revolutionaire perspectieven
• Offener Marxismus
• Réponse à Louis Althusser et Jean Elleinstein
• Long Waves of Capitalist Development
• Introduction to Marxism
• Delightful Murder: A social history of the crime story'
• De la Commune à Mai 68: Histoire du mouvement ouvrier international
• Karl Marx: die Aktualitat seines Werkes
• La Crise
• The meaning of the Second World War
• Beyond Perestroika: the future of Gorbachev's USSR
• October 1917: Coup d'état or Social Revolution?
• Trotsky as Alternative
• Kontroversen um "Das Kapital"
• Power and Money: A Marxist Theory of Bureaucracy
• The Place of Marxism in History
• Cash Krach & Krisis: Profitboom, Börsenkrach und Wirtschaftskrise
• Revolutionary Marxism and Social Reality in the 20th Century
• Why they invaded Czechoslovakia

W swojej myśli politycznej Mandel był najbardziej ortodoksyjnym z czołowych trockistów^[9] i niezwykle aktywnym krytykiem konkurencyjnych ruchów trockistowskich^[10]. Do śmierci pozostawał czołowym teoretykiem IV Międzynarodówki.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Artykuły i pisma Ernesta Mandla w języku polskim. skfm.dyktatura.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-14)].