Eva Kantůrková

Eva Kantůrková

Data i miejsce urodzenia	11 maja 1930 Praga
Narodowość	czeska
Dziedzina sztuki	literatura
Multimedia w Wikimedia Commons

Eva Kantůrková, z domu Sílová (ur. 11 maja 1930 w Pradze) – czeska pisarka, scenarzystka i dysydentka.

Życiorys

Urodziła się 11 maja 1930 roku w Pradze^[1], w rodzinie komunistycznego dziennikarza Jiříego Síly i pisarki Bohumily Sílovej^[2]. Po rozwodzie rodziców spędziła dzieciństwo na wsi u rodziny^[2]. W latach 1949–1950 pracowała jako redaktorka w wydawnictwie Mladá fronta^[3], po czym w 1951 roku zaczęła studiować filozofię i historię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, gdzie do jej wykładowców należał Josef Macek^[2].

Z początku publikowała w takich czasopismach, jak „Směna”, „Plamen” i „Kulturní tvorba”^[1]. Zadebiutowała w 1966 roku zbiorem opowiadań pt. Jen si tak maličko povyskočit, choć rozgłos zdobyła później, powieścią psychologiczną Pozůstalost pana Ábela (1971)^[1] opisującą groteskową postać urzędnika, który dzięki sieci intryg próbuje utrzymać relacje z kilkoma kochankami^[3]. Od 1967 roku utrzymywała się z pisania^[3]. Przyjaźniła się z literatami Jiřím Grušą i Petrem Kabešem^[2].

W 1969 roku opuściła Komunistyczną Partię Czechosłowacji^[2]. Pod wpływem ofensywy normalizacji w swej twórczości zaczęła dotykać kwestii politycznych^[3]. W powieści Černá hvězda (1977), o silnie subiektywnej perspektywie z elementami strumienia świadomości, opisała przebudzenie przedwojennego dziennikarza komunistycznego^[3]. Dzieło nie ukazało się w oficjalnym obiegu^[1].

Początkiem jej działań dysydenckich było podpisanie Karty 77; w 1985 roku została rzeczniczką tej inicjatywy^[1]. Ze względu na działalność opozycyjną, od 1977 roku jej twórczość ukazywała się jedynie w drugim obiegu i za granicą^[3]. W 1981 roku^[3] za działalność opozycyjną spędziła 10 miesięcy w więzieniu^[1]. Choć opuściła zakład karny w 1982 roku, jej proces oficjalnie zakończono dopiero w grudniu 1989 roku^[3]. Na podstawie tych doświadczeń napisała powieść psychologiczną Přítelkyně z domu smutku (1984), której akcja toczy się w więzieniu^[3].

Należała do współzałożycieli Forum Obywatelskiego^[3]. W latach 1990–1992 była posłanką Czeskiej Rady Narodowej^[3]. W latach 1994–1996 oraz 2005–2007 pełniła funkcję przewodniczącego stowarzyszenia pisarzy Obec spisovatelů^[3], a w latach 1998–2000 pracowała w Ministerstwie Kultury^[3]. W 2006 roku została przewodniczącą nowo powstałej akademii Akademie literatury české^[3].

Mieszka w Pradze^[1].

Twórczość

na podstawie źródła^[3]:

proza

• 1966: Jen si tak maličko povyskočit
• 1967: Smuteční slavnost
• 1969: Po potopě
• 1970: Nulový bod (bez dystrybucji)
• 1971: Pozůstalost pana Ábela (bez dystrybucji; wydanie zagraniczne: 1977)
• 1982: Černá hvězda
• 1984: Přítelkyně z domu smutku (R, Kolín n. R. 1984; 1990)
• 1988: Člověk v závěsu
• 1991: Jan Hus
• 1992: Pán věže
• 1994: Památník (wspomnienia)
• 1995: Valivý čas proměn (eseje)
• 1995: Nad Pamětmi Václava Černého (eseje)
• 1997: Záznamy paměti (wspomnienia)
• 1998: Zahrada dětství jménem Eden
• 1999: Nejsi (dzienniki)
• 2000: Nečas
• 2002: Nečasův román
• 2005: Jsem osoba vzdorovitá a neposlušná (eseje i felietony)
• 2006: Most přes Dlouhou řeku (książka podróżnicza, z Janem Cimickým i Václavem Duškiem)
• 2007: Démoni nečasu

scenariusze

• 1968: Smuteční slavnost (reż. Zdeněk Sirový)
• 1970: Pohádky o Pavím očku (serial telewizyjny, pod pseudonimem O. Grygarová, wg książek Bohumily Sílovej)
• 1991: Svědectví o smrti Pavla Wonky (dokument telewizyjny, reż. Jan F. Mudra)
• 1992: Člověk v závěsu (film telewizyjny, reż. Viktor Polesný)
• 1992: Přítelkyně z domu smutku (czteroczęściowy serial, reż. Hynek Bočan)
• 1996: Ceremoniář (wraz z Jiřím Věrčákiem, reż. J. Věrčák)

Nagrody

• 1984: Cena Toma Stopparda^[3]
• 1989: Cena Jana Palacha^[3]
• 1999: Cena Egona Hostovského^[3]
• 2008: Cena Ladislava Fukse za całokształt^[3]

Przypisy