Jessica Tandy
| Ten artykuł od 2022-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Jessica Tandy (lata 50.) | |||
Imię i nazwisko | Jessie Alice Tandy | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 7 czerwca 1909 | ||
Data i miejsce śmierci | 11 września 1994 | ||
Zawód | aktorka | ||
Współmałżonek | 1. Jack Hawkins (1932–1940; rozwód) | ||
Lata aktywności | 1932–1994 | ||
Odznaczenia | |||
|
Jessica Tandy, właśc. Jessie Alice Tandy (ur. 7 czerwca 1909 w Londynie, zm. 11 września 1994 w Easton) – amerykańska aktorka pochodzenia brytyjskiego. W 1990 otrzymała Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie Wożąc panią Daisy (1989; reż. Bruce Beresford). Stała się wówczas najstarszą laureatką tej nagrody w historii. Dwa lata później zdobyła nominację za drugoplanową rolę w filmie Smażone zielone pomidory (1991; reż. Jon Avnet).
Życiorys
Karierę aktorską rozpoczynała w latach 20. na brytyjskich scenach teatralnych. W latach 30. pojawiła się na dużym ekranie w rolach epizodycznych. W latach 40. Jessica wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie zaczynała od ról drugoplanowych. Pierwszym ważnym filmem w jej karierze był dramat wojenny Siódmy krzyż (1944), w którym wystąpiła u boku swojego drugiego męża Hume’a Cronyna. W latach 50. grywała w produkcjach telewizyjnych i teatralnych. Na wielki ekran Tandy powróciła na krótko w latach 60. grając m.in. w głośnym thrillerze Alfreda Hitchcocka Ptaki (1963). Jednak największe sukcesy osiągnęła w ostatnich latach życia. To wtedy stworzyła swoje najsłynniejsze filmowe role oraz została nagrodzona Oscarem dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej.
Życie prywatne
Jej pierwszym mężem, w latach 1932–1940 był aktor Jack Hawkins. Z małżeństwa tego, które zakończyło się rozwodem miała córkę Susan (ur. 1934). W 1942 poślubiła aktora Hume’a Cronyna, z którym spędziła resztę życia. Mieli dwoje dzieci: córkę Tandy (ur. 1945) i syna Christophera (ur. 1943). Aktorska para wystąpiła wspólnie w kilkunastu filmach.
Jessica zmarła 11 września 1994 w swoim domu w Easton w stanie Connecticut. W ostatnich latach walczyła z rakiem jajnika.
Wybrana filmografia
- Siódmy krzyż (1944) jako Liesel Roeder
- Dolina decyzji (1945) jako Louise Kane
- Zielone lata (1946) jako Kate Leckie
- Dragonwyck (1946) jako Peggy O’Malley
- Wieczna Amber (1947) jako Nan Britton
- Pustynny Lis (1951) jako Lucie Marie Rommel
- Przygody młodego człowieka (1962) jako Helen Adams
- Ptaki (1963) jako Lydia Brenner
- Słodko-gorzka autostrada (1981) jako Carol
- W nocnej ciszy (1982) jako Grace Rice
- Najlepsi przyjaciele (1982) jako Eleanor McCullen
- Świat według Garpa (1982) jako pani Fields
- Bostończycy (1984) jako panna Birdseye
- Kokon (1985) jako Alma Finley
- Baterii nie wliczono (1987; znany także pod innymi tytułami, m.in. Bez baterii nie działa) jako Faye Riley
- Błędny ognik (1987) jako Annie Nations
- Dom przy Carroll Street (1988) jako panna Venable
- Kokon: Powrót (1988) jako Alma Finley
- Wożąc panią Daisy (1989) jako Daisy Werthan
- Smażone zielone pomidory (1991) jako Ninny Threadgoode
- Opowieści babuni (1991; znany także pod tytułem - Bajki babci Grace) jako Grace McQueen
- Druga miłość (1992) jako Frieda
- Spotkać białego psa (1993) jako Cora Peek
- Camilla (1994) jako Camilla Cara
- Naiwniak (1994) jako Beryl Peoples
Nagrody
- Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka: 1989 Wożąc panią Daisy
- Złoty Glob Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu: 1990 Wożąc panią Daisy
- Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka: 1991 Wożąc panią Daisy
- Nagroda Emmy Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym: 1987 Błędny ognik
- Nagroda Tony
- Najlepsza aktorka w sztuce: 1948 Tramwaj zwany pożądaniem
- 1978 The Gin Game
- 1983 Foxfire
- Specjalna nagroda Tony: 1994 Nagroda za osiągnięcia życia
- Nagroda na MFF w Berlinie Najlepsza aktorka: 1990 Wożąc panią Daisy
Bibliografia
- Jessica Tandy. T. 15: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., listopad 2009, s. 18. ISBN 978-83-252-0755-7.
- Marilyn Berger: Jessica Tandy, a Patrician Star Of Theater and Film, Dies at 85. nytimes.com, 1994-09-12. [dostęp 2017-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Jessica Tandy w bazie IMDb (ang.)
- Jessica Tandy w bazie Filmweb
- Jessica Tandy w bazie Notable Names Database (ang.)
- p
- d
- e
|
- Wikiprojekt:Filmy
- p
- d
- e
1980 | |
---|---|
1981 | |
1982 |
|
1983 | |
1984 | |
1985 | |
1986 |
|
1987 |
|
1988 |
|
1989 |
|
1990 | |
---|---|
1991 |
|
1992 | |
1993 |
|
1994 | |
1995 |
|
1996 | |
1997 |
|
1998 |
|
1999 |
2000 | |
---|---|
2001 | |
2002 | |
2003 | |
2004 |
|
2005 |
|
2006 | |
2007 | |
2008 |
|
2009 |
2010 |
|
---|---|
2011 |
|
2012 | |
2013 | |
2014 |
|
2015 | |
2016 |
|
2017 |
|
2018 |
|
2019 |
- Wikiprojekt:Filmy
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
1950–1959 |
|
---|---|
1960–1969 |
|
1970–1979 |
|
1980–1989 |
|
1990–1999 |
|
2000–2009 |
|
2010–2019 |
|
2020–2029 |
|
- ISNI: 0000000063020069
- VIAF: 37103558
- LCCN: n84215003
- GND: 119048779
- BnF: 13900281h
- SUDOC: 060312211
- NLA: 36528409
- NKC: xx0184336
- BNE: XX1167629
- NTA: 072522135
- BIBSYS: 99013461
- CiNii: DA10899871
- PLWABN: 9810531339105606
- NUKAT: n2013191406
- OBIN: 55776
- J9U: 987007342212905171
- CANTIC: a10929447
- BNC: 000801535
- KRNLK: KAC2020K9424
- WorldCat: lccn-n84215003
- Britannica: biography/Jessica-Tandy
- NE.se: jessica-tandy
- SNL: Jessica_Tandy
- VLE: jessica-tandy