John Ashbery

John Ashbery
John Lawrence Ashbery
Ilustracja
John Ashbery (2010)
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1927
Rochester

Data i miejsce śmierci

3 września 2017
Hudson

Zawód, zajęcie

poeta

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

John Lawrence Ashbery[1] (ur. 28 lipca 1927 w Rochester, zm. 3 września 2017 w Hudson[2]) – amerykański poeta.

Życiorys

Urodzony w Rochester absolwent Harvardu i Columbia University. W swej karierze otrzymał niemal każdą ważniejszą amerykańską nagrodę w dziedzinie poezji, poczynając od Yale Younger Poets Prize w 1956 za swój pierwszy tomik Some Trees. W jego twórczości widoczne były wpływy francuskich surrealistów (dokonywał wielu tłumaczeń tychże), Wallace’a Stevensa i Borisa Pasternaka.

Pod koniec lat 50. krytyk literacki Bernard Myers zakwalifikował m.in. Johna Ashbery’ego, Kennetha Kocha, Franka O’Harę i Jamesa Schuylera do przedstawicieli tzw. szkoły nowojorskiej w poezji.

Poetyka Ashbery’ego opiera się na wolnej składni, zabawie słowem, humorystycznym, często parodystycznym tonie.

W Polsce tłumaczenia jego wierszy ukazywały się głównie w „Literaturze na Świecie”, a także w bibliofilskim zbiorze wydanym w 1993 przez Fundację „Literatura Światowa” i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-ZdrojuNo i wiesz (tłum. Piotr Sommer, Andrzej Sosnowski, Bohdan Zadura).

Był homoseksualistą[3].

Twórczość

  • Some Trees
  • The Tennis Court Oath
  • Rivers and Mountains
  • The Double Dream of Spring
  • Three Poems
  • Vermont Notebook
  • Self-Portrait in a Convex Mirror (Nagroda Pulitzera, National Book Award, National Book Critics Circle Award)
  • Houseboat Days
  • As We Know
  • Shadow Train
  • A Wave (nagrodzony Lenore Marshall Poetry Prize oraz Bollingen Prize)
  • April Galleons
  • Flow Chart
  • And the Stars Were Shining
  • Hotel Lautréamont
  • Girls on the Run (wiersz inspirowany twórczością Henry’ego Dargera)
  • Can You Hear, Bird?
  • Wakefulness
  • Your Name Here
  • As Umbrellas Follow Rain
  • Chinese Whispers
  • Where Shall I Wander
  • A Worldly Country
  • Notes from the Air: Selected Later Poems
  • Planisphere

Wydane w języku polskim

  • No i wiesz, tłum. P. Sommer, A. Sosnowski, B. Zadura, wyb. B. Zadura, posł. A. Sosnowski, Fundacja „Literatura Światowa”–Muzeum Papiernictwa, Warszawa–Duszniki Zdrój 1993.
  • Inne tradycje, tłum. J. Fiedorczuk, przedm. G. Jankowicz, Korporacja „ha!art”, Kraków 2008.
  • Cztery poematy, tłum. A. Sosnowski, Biuro Literackie, Wrocław 2012.
  • „Literatura na Świecie” 1986, nr 7 (180) (numer monograficzny poświęcony szkole nowojorskiej).
  • „Literatura na Świecie” 2006, nr 7–8 (420–421) (numer monograficzny poświęcony Johnowi Ashbery’emu).

Bibliografia

Przypisy

  1. MarkM. Ford MarkM., John Ashbery obituary [online], theguardian.com, 4 września 2017 [dostęp 2017-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-05]  (ang.).
  2. DavidD. Orr DavidD., DinitiaD. Smith DinitiaD., John Ashbery, a Singular Poet Whose Influence Was Broad, Dies at 90 [online], nytimes.com, 3 września 2017 [dostęp 2017-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-04]  (ang.).
  3. John Ashbery w bazie Notable Names Database (ang.)

Linki zewnętrzne

  • John Ashbery w bazie Notable Names Database (ang.)
  • ISNI: 0000000123213832
  • VIAF: 100001869
  • ULAN: 500008217
  • LCCN: n79059269
  • GND: 118885774
  • NDL: 00462504
  • LIBRIS: 75kmm7qr383c6xp
  • BnF: 118892780
  • SUDOC: 026692996
  • SBN: CFIV000604
  • NLA: 35844751
  • NKC: jn20000600446
  • DBNL: ashb001
  • BNE: XX880195
  • NTA: 068323107
  • BIBSYS: 90072709
  • CiNii: DA01829219
  • Open Library: OL6788836A
  • PLWABN: 9810638867105606
  • NUKAT: n95402190
  • J9U: 987007257916405171
  • PTBNP: 83779
  • CANTIC: a16541352
  • NSK: 000050776
  • CONOR: 49439331
  • BNC: 000502124
  • ΕΒΕ: 72019
  • BLBNB: 000601905
  • KRNLK: KAC201423917
  • LIH: LNB:V*68156;=BM
  • PWN: 3871637
  • Britannica: biography/John-Ashbery
  • Treccani: john-lawrence-ashbery
  • Universalis: john-ashbery
  • NE.se: john-ashbery
  • SNL: John_Ashbery
  • Catalana: 0005627
  • DSDE: John_Ashbery
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 4163