Konstantin Fiedin

Konstantin Fiedin

Константин Александрович Федин

Imię i nazwisko	Konstantin Aleksandrowicz Fiedin
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1892 Saratów
Data i miejsce śmierci	15 lipca 1977 Moskwa
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Dziedzina sztuki	proza socrealistyczna
Ważne dzieła
Pierwsze porywy Niezwykłe lato Ognisko Miasta i lata
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Konstantin Aleksandrowicz Fiedin (ros. Константин Александрович Федин; ur. 12 lutego^?/24 lutego 1892 w Saratowie, zm. 15 lipca 1977 w Moskwie) – rosyjski pisarz, autor utworów o problemach wrażliwej i samotnej jednostki, uwikłanej w sprzeczności współczesnego świata^[1], Bohater Pracy Socjalistycznej (1967). W latach 1959–1977 przewodniczący Związku Pisarzy ZSRR. W 1921 roku dołączył do grupy literackiej o nazwie Bracia Serafiońscy.

Życiorys

Urodził się 12 lutego^?/24 lutego 1892 roku w Saratowie w rodzinie właściciela sklepu papierniczego. Od dzieciństwa interesował się pisarstwem. Nie chcąc iść w ślady ojca, parę razy uciekł z domu, chociaż w 1911 roku wstąpił do Moskiewskiego Instytutu Handlu. W 1914 roku został wysłany do Niemiec, by podszkolić swój język niemiecki. W początkowej fazie I wojny światowej, dalej znajdował się na terenie cesarstwa i jako jeniec miał prawo mieszkać i pracować w różnych miastach (był m.in. aktorem).

Powróciwszy do Rosji pod koniec 1918 roku, trafił do Syzrania w guberni symbirskiej (obecnie obwód samarski). W lutym 1919 roku zorganizował i był redaktorem gazety „Otkliki”, współpracował też z czasopismami: „Izwiestija Syzranskich Sowietow”, „Ałyj put'”, „Syzranskij kommunar”. W Syzraniu napisał pierwsze opowiadania: Sczastje i Diadia Kisiel – drugi utwór dostał nagrodę w Moskwie w konkursie „ROSTA” i został dostrzeżony przez Maksima Gorkiego.

Miasto Syzrań dał pisarzowi obszerny materiał na kolejne utwory. W powieści Miasta i lata stary Syzrań odzwierciedlony jest w wymyślonym przejezdnym mieście Siemidoł. Napisane w 1921 roku opowiadanie Sad również jest naszpikowane wrażeniami z miasta. Wydarzenia z powieści Niezwykłe lato rozgrywają się na rzece Wołga w 1919 roku.

W 1921 roku był członkiem grupy Bracia Serafiońscy w Piotrogrodzie (przemianowanym niedługo na Leningrad). Wrażenia z zagranicy i program tej grupy, zwłaszcza aktualna dla tych czasów polemika na temat inteligentów w rewolucji, określiły w głównej mierze charakter pierwszej i najbardziej znanej powieści Fiedina Miasta i lata. Pisarz żył w Leningradzie na prospekcie Wołodarskiego 33 do roku 1937, potem przeniósł się do Moskwy.

W 1927 roku wziął udział w stworzeniu grupowej powieści Bolszyje pożary, publikowanej w gazecie „Ogoniok”.

W latach 1933–1935 pracował nad pierwszą w historii literatury radzieckiej powieścią polityczną Pochiszczenije Jewropy. W powieści Sanatorium „Arktur” wykorzystał motyw „czarodziejskiej góry” Tomasza Manna w celach propagandowych, czy przeciwstawić ze sobą „zdrowy” ZSRR ze „zgniłym” Zachodem^[2].

W 1958 roku został mianowany członkiem Akademii Nauk ZSRR, a w 1959 przewodniczącym Związku Pisarzy ZSRR (do 1977 roku). W 1958 został akademikiem Akademii Nauk ZSRR. Od 1962 był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR od 6 do 9 kadencji.

Karierę literacką zakończył klasyką literatury radzieckiej – trylogią Pierwsze porywy (1945), Niezwykłe lato (1947) i Ognisko (1961).

Zmarł 15 lipca 1977 roku, został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie^[3].

Odznaczenia i nagrody

• Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (23 lutego 1967)
• Order Lenina (czterokrotnie)
• Order Rewolucji Październikowej
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie – 31 stycznia 1939 i 25 lutego 1952)
• Nagroda Stalinowska (1949)

Wybrana twórczość

Powieści

• 1922–1924 – Miasta i lata^[4] (ros. Города и годы) – polskie tłumaczenie Jan Barski
• 1928 – Bracia^[5] (ros. Братья)
• 1934–1935 – Pochiszczenije Jewropy (ros. Похищение Европы)
• 1940 – Sanatorium „Arktur”^[6] (ros. Санаторий „Арктур“)
• 1945 – Pierwsze porywy^[7] (ros. Первые радости)
• 1947 – Niezwykłe lato^[8] (ros. Необыкновенное лето)
• 1961 – Ognisko^[9] (ros. Костёр)

Opowiadania^[10]

• 1921 – Sad (ros. Сад)
• 1925:
  • Transvaal (ros. Трансвааль)
  • Poranek w Wiaźnym (ros. Утро в Вяжном)
  • Mużyki (ros. Мужики)
• 1930 – Starzec (ros. Старик)
• 1937:
  • Byłem aktorem (ros. Я был актером)
  • Cisza^[11] (ros. Тишина)
  • Koniec świata
  • Opowiadanie w formie listów
  • Sczast'je (ros. Счастье)
  • Diadia Kisiel (ros. Дядя Кисель)
  • Norwieżcy (ros. Норвежцы)
  • Mieloczy (ros. Мелочи)
  • Anna Timofiewna (ros. Анна Тимофевна)
  • Rasskaz ob odnom utrie (ros. Рассказ об одном утре)
  • Narowczatskaja chronika (ros. Наровчатская хроника)

Dramaty

• 1942 – Ispytanije czuwstw (ros. Испытание чувств)

Wspomnienia

• 1941–1968 – Gor'kij sriedi nas (ros. Горький среди нас)
• 1957 – Pisatiel, iskusstwo, wriemia (ros. Писатель, искусство, время)

Przypisy

Bibliografia

• Biografia Fiedina w Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej. [dostęp 2013-12-06]. (ros.).
• Konstantin Aleksandrovich Fedin, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-12-06]  (ang.).
• Biografia Fiedina w Encyklopedii Pisarzy Radzieckich. [dostęp 2013-12-06]. (ang.).
• Krótka biografia Fiedina na portalu Spartacus Educational. [dostęp 2013-12-06]. (ang.).
• Informacje na stronie warheroes.ru (jęz. ros.)