Leon Korzewnikjanc

Leon Korzewnikjanc
Doliwa
Ilustracja
Leon Korzewnikjanc po dekoracji Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1896
Mozdok

Data i miejsce śmierci

10 czerwca 1978
Warszawa

Przebieg służby
Formacja

Strażacki Ruch Oporu „Skała”

Stanowiska

Szef Sztabu Strażackiego Ruchu Oporu
Dowódca Korpusu Bezpieczeństwa w Powstaniu Warszawskim
Szef Sztabu Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB.

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
powstanie warszawskie

Późniejsza praca

Komendant Zawodowej Straży Pożarnej w Gdyni

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Partyzancki Warszawski Krzyż Powstańczy Medal 10-lecia Polski Ludowej

Leon Korzewnikjanc ps. Doliwa, Leon (ur. 7 stycznia 1896, zm. 10 czerwca 1978) – pułkownik wojska i pożarnictwa, polski wojskowy i działacz strażacki związany z Gdynią, radny miejski Gdyni. W latach 1933-1939 i 1945-1947 komendant Zawodowej Straży Pożarnej w tym mieście.

Życiorys

Wywodził się z rodziny o korzeniach ormiańskich[1].

Do Gdyni przybył w latach 30. W 1933 został pierwszym komendantem Zawodowej Straży Pożarnej w Gdyni (oficjalnie – jednostki Straży Zawodowej Gdynia-Miasto)[2].

W latach 30. posiadł VII stopień wyszkolenia pożarniczego (na osiem podówczas istniejących) i jako jeden z najlepiej wyszkolonych strażaków na Pomorzu przewodniczył powiatowej komisji egzaminacyjnej oraz był członkiem Korpusu Technicznego Straży Pożarnych Okręgu Pomorskiego[3].

W 1939 brał udział w obronie Gdyni przed wojskami niemieckimi, wraz z połową swojej jednostki strażackiej wyruszył na Oksywie, gdzie dowodził obroną przeciwpożarową polskich linii, a także brał udział w walkach w tym rejonie[2].

Od grudnia 1939 był szefem sztabu Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”[4]. Po jego wchłonięciu przez Korpus Bezpieczeństwa został szefem sztabu tej organizacji, a w czasie powstania warszawskiego dowodził wszystkimi jednostkami KB w Warszawie[5][6]. Po podpisaniu porozumienia z innymi organizacjami został zastępcą dowódcy Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB[7]. Po wojnie za działalność w Korpusie Bezpieczeństwa został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy[8].

W 1945 powrócił do Gdyni, był jednym z pierwszych strażaków, jacy już w marcu 1945 zgłosili się do jednostki. Powrócił na zajmowane przed wojną stanowisko komendanta i piastował je do 21 września 1947[2]. Odwołany, pozostał jednak związany z Gdynią: zasiadał w jej Radzie Miejskiej z ramienia SD (był także wiceprzewodniczącym Zarządu Miejskiego SD). Pełnił obowiązki prezesa okręgowego Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację 1939–1945[7].

Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera B28-1-14)[7].

Uchwałą Rady Obrony Narodu z dnia 2 października 1944 w uznaniu zasług w walce z okupantem został mianowany generałem brygady[9].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ EdwardE. Tryjarski EdwardE., The History of Armenian Professional Groups in Poland, „The Armenian Review”, 40 (4), Hairenik Association, 1987, s. 75-120 [dostęp 2017-10-13]  (ang.).
  2. ↑ a b c PiotrP. Skoblik PiotrP., Historia Zawodowej Straży Pożarnej 1933-1992 r. [online], Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Gdyni, 2014 [dostęp 2017-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-13]  (pol.).
  3. ↑ StanisławS. Giziński StanisławS., Pożarnictwo Pomorza Nadwiślańskiego od XIX wieku do 1939 roku, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, 2003, s. 115, 202 [dostęp 2017-10-13]  (pol.).
  4. ↑ Strażacki Ruch Oporu "Skała" [online], Ignis Vestimenta [dostęp 2017-10-13] .
  5. ↑ WaldemarW. Grabowski WaldemarW., Polska Tajna Administracja Cywilna: 1940-1945, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2003, s. 123, ISBN 978-83-89078-23-0 [dostęp 2017-10-13]  (pol.).
  6. ↑ PiotrP. Rozwadowski PiotrP., Wojsko Powstania Warszawskiego: struktury, dowodzenie, skład osobowy, możliwości bojowe, Bellona; Fundacja "Warszawa Walczy 1939-1945", 2006, s. 22 [dostęp 2017-10-13] .
  7. ↑ a b c Leon Korzewnikjanc, w: „Encyklopedia Gdyni”, Gdynia 2006, s. 357 (tu podany błędny pseudonim: Dolina)
  8. ↑ a b AleksanderA. Mazur AleksanderA., Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985, Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988, s. 93, ISBN 978-83-11-07449-1 [dostęp 2017-10-13]  (pol.).
  9. ↑ Powstańcze Biogramy - Leon Korzewnikjanc [online], 1944.pl [dostęp 2021-03-13]  (pol.).
  10. ↑ Rozkaz nr 7 dowódcy Połączonych Sił Zbrojnych z dnia 2 października 1944 r. w sprawie nadania Orderu Virtuti Militari
  11. ↑ a b AugustynA. Jaworski AugustynA., Jacek E.J.E. Wilczur Jacek E.J.E., Strażacka wierność, 1986 .
  12. ↑ SŁ O WNIK BIOGRAFICZN - PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2022-09-08] .
  13. ↑ Wolters KluwerW.K. Poland Wolters KluwerW.K., Lista osób odznaczonych "Medalem 10-lecia Polski Ludowej". - M.P.1955.106.1419 [online], OpenLEX [dostęp 2022-08-20]  (pol.).