Lola Montez
Lola Montez, portret autorstwa Josepha Karla Stielera | |||
Imię i nazwisko urodzenia | Elizabeth Rosanna Gilbert | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 17 lutego 1821 | ||
Data i miejsce śmierci | 17 stycznia 1861 | ||
Przyczyna śmierci | zapalenie płuc | ||
Zawód, zajęcie | tancerka, aktorka | ||
Narodowość | irlandzka | ||
Tytuł naukowy | księżna Landsfeld | ||
Partner | Ludwik I Wittelsbach | ||
|
Lola Montez, właśc. Elizabeth Rosanna Gilbert (ur. 17 lutego 1821 w Grange, zm. 17 stycznia 1861 w Nowym Jorku) − XIX-wieczna tancerka, aktorka i kurtyzana pochodzenia irlandzkiego, metresa króla Bawarii, Ludwika I, który nadał jej tytuł hrabiny Landsfeld.
Urodziła się w Grange w Irlandii, w 1821 roku, w 1823 rodzina wyjechała za ojcem, oficerem, do Indii. Po śmierci męża, w 1825, jej matka wyszła ponownie za mąż za innego oficera. Szkołę ukończyła w Wielkiej Brytanii. W 1842, po rozstaniu z partnerem, zaczęła pracę jako tancerka. W początkach swoich występów zetknęła się z Franzem Lisztem, który poznał ją z George Sand. Osiadła w Paryżu, gdzie była związana z Aleksandrem Dumas (ojcem).
W 1846 roku zjawiła się w Monachium, gdzie wkrótce została metresą króla Ludwika i szybko zyskała wielki wpływ na państwo, przyjmując też bawarskie obywatelstwo. Była bardzo niepopularna wśród Bawarczyków, pomimo oporów społecznych władca uczynił ją 25 sierpnia 1847 roku hrabiną von Landsfeld. W okresie Wiosny Ludów, pod naciskiem społecznym Ludwik abdykował, zaś Lola opuściła Bawarię.
W latach 1851–1853 występowała jako tancerka na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w maju tego roku zjawiła się w San Francisco. Po dwuletniej przerwie wyjechała w 1855 roku do Australii, by odbudować swoją karierę.
W 1857 przybyła do Nowego Jorku, gdzie mieszkała do końca życia. W czerwcu 1860 roku doznała wylewu krwi do mózgu i zaczął następować u niej paraliż. Zmarła 17 stycznia 1861 na zapalenie płuc.
Upamiętnienia
- Została upamiętniona filmem Lola Montès Maxa Ophülsa z 1955,
- W albumie amerykańskiej harfistki Joanny Newsom na krążku Have One On Me pojawiła się piosenka o tym samym tytule opowiadająca o życiu Loli Montez.
- W albumie duńskiego zespołu Volbeat Outlaw gentleman and shady ladies pojawiła się piosenka o tytule Lola Montez, nawiązująca do jej życia i kariery.
Bibliografia
- Volker Schmidtchen "Król i kurtyzana" [w:] Hekate: Zdrajcy Skandale Procesy. Historie niezwykłych ludzi., pod red. Hansa-Christiana Hufa, Videograf II, Katowice 1999. (wyd. I), strony 10-55
- Leila Mackinlay, Spider dance: A novel based upon incidents in the life of Lola Montez
- Nicholas Browne, Castle Oliver & the Oliver Gascoignes
- ISNI: 0000000063026460
- VIAF: 67257793
- LCCN: n50004180
- GND: 118583719
- LIBRIS: c9prmr8w4zw2fx4
- BnF: 11969286c
- SUDOC: 027708128
- NLA: 35359568
- BNE: XX1099536
- NTA: 106813986
- BIBSYS: 3040142
- Open Library: OL500467A
- PLWABN: 9810589008705606
- NUKAT: n2014167244
- OBIN: 10697
- J9U: 987007462937805171
- CANTIC: a11777291
- NSK: 000319754
- Britannica: biography/Lola-Montez
- NE.se: lola-montez
- Catalana: 0043780
- DSDE: Lola_Montez