PZL.3

Dane podstawowe

Państwo

Polska

Producent

PZL

Typ

projekt ciężkiego bombowca

Konstrukcja

mieszana, kadłub półskorupowy, duralowy, Podwozie stałe dwukołowe

Załoga

Historia

Liczba egz.

Dane techniczne

Napęd

4 silniki gwiazdowe Bristol Jupiter

Moc

4x 383 kW (520 KM)

Wymiary

Rozpiętość

36 m

Długość

22 m

Powierzchnia nośna

170m²

Masa

Startowa

7500kg

Osiągi

Prędkość maks.

280 km/h (zakładana)

Dane operacyjne

Multimedia w Wikimedia Commons

PZL.3 (PZL-3) – projekt bombowca autorstwa Władysława Zalewskiego opracowywany w latach 1928–1930 w Państwowych Zakładach Lotniczych.

Historia

Projekt samolotu PZL.3 powstał w wyniku zapotrzebowania polskiego lotnictwa wojskowego na samolot bombowy. Projekt Zalewskiego był rozwinięciem samolotu WZ-IX Pteranodon. W pierwszej wersji projektu samolot miał posiadać dwa silniki pchające i dwa silniki ciągnące. Później ze względów technicznych z tej koncepcji zrezygnowano. Badania modelu wykazały bardzo dobre własności płatowca. Mimo zachęcających wyników wstępnych analiz projekt zarzucono, głównie ze względów na zbyt wysokie koszty. Część założeń projektu wykorzystano w pracach nad PZL.37 Łoś.

W 1933 roku powstała we Francji bliźniaczo podobna konstrukcja: Potez 41 BN4.

Służba w lotnictwie

Bombowiec nigdy nie wyszedł poza fazę projektu.

Opis techniczny

Wolnonośny dolnopłat czterosilnikowy z podwójnym usterzeniem pionowym. Napęd miały stanowić dwie pary silników Bristol "Jupiter" o mocy 520 KM każdy. Projekt odznaczał się nowoczesną, duralową konstrukcją kadłuba. Samolot miał być stosunkowo dobrze uzbrojony (3 ruchome karabiny maszynowe). Miał przenosić 3000 kg bomb.

Wersje

PZL.3 - bombowiec czterosilnikowy, projekt.

Bibliografia

Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1972, s. 431-432.
Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2003, s. 358-359. ISBN 83-22-09319-9.
Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1976, s. 27-28,34.

Polskie samoloty wojskowe do 1939 roku

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

Ciągi oznaczeń samolotów produkowanych przez zakłady PZL

PZL przed 1939 r.	PZL-SPAD S.61 PZL Wibault 7 PZL P.1 PZL Ł.2 PZL.3 PZL.4 PZL.5 PZL P.6 PZL P.7 PZL.8 PZL P.8 PZL.9 PZL P.9 PZL P.10 PZL P.11 PZL.12 PZL.13 PZL.15 PZL.16 PZL.17 PZL.18 PZL.19 PZL.22 PZL.23 Karaś PZL P.24 PZL.26 PZL.27 PZL.30 Żubr PZL.37 Łoś PZL.38 Wilk PZL.39 PZL.42 PZL.43 PZL.44 Wicher PZL.45 Sokół PZL.46 Sum PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.50 Jastrząb PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania
PZL Warszawa-Okęcie	CSS-13 LWD Junak Jak-12 PZL MD-12 PZL-101 Gawron PZL-102 Kos PZL-104 Wilga PZL-105 Flaming PZL-105 Pelikan PZL-106 Kruk PZL-110 Koliber PZL-111 Koliber-235 PZL-126 Mrówka PZL-130 Orlik PZL-230 Skorpion
WSK-Mielec	CSS-10 LWD Szpak TS-8 Bies An-2 Lim-1 Lim-2 Lim-5 Lim-6 TS-11 Iskra TS-16 Grot PZL M-2 PZL M-4 Tarpan PZL M-14 PZL M-15 (Belphegor) PZL M-17 PZL M18 Dromader PZL M19 PZL M28 Skytruck PZL M28B Bryza PZL M-20 Mewa PZL M-21 Dromader Mini PZL M-24 Dromader Super PZL M-25 Dromader Mikro PZL M26 Iskierka PZL I-22 Iryda PZL M-99 Orkan
PZL-Świdnik	PZL SM-1 PZL SM-2 PZL SM-4 Łątka PZL Mi-2 PZL W-3 Sokół PZL Kania PZL SW-4 PZL IS-2 PZL I-23
Szybowce zakładów PZL	PZL M-3 Pliszka PZL-103 PZL M-8 Pelikan PZL KR-03 Puchatek PW-5 Smyk PW-6