Potok

Zobacz też: Potok w innych znaczeniach tej nazwy.
Potok w Tatrach
Potok w Sudetach

Potok (ritral, rhitral) – niewielki ciek o wartkim nurcie, płynący w terenie o znacznych deniwelacjach. Należy do wód płynących w korycie, które zwykle wyerodowało w skałach. W Polsce potokami nazywa się przeważnie cieki płynące na terenach gór i wyżyn[1]. Na terenach nizinnych i pojeziernych w odniesieniu do niewielkich cieków stosuje się raczej termin strumień.

Cechami potoków są:

  • duże spadki koryt (zwierciadła wody)
    • w potokach płynących na wyżynach od 5‰ do 10‰;
    • w potokach górskich od 5‰ do 30‰;
    • w potokach wysokogórskich nawet powyżej 80‰.
  • burzliwy nurt[1].

Zlewnia potoku nie przekracza zazwyczaj 100 km²[1]. Podłoże w potokach wysokogórskich stanowią lite skały, niżej głazy, następnie kamienie przemieszane ze żwirem, a jeszcze niżej żwir i wreszcie piasek i muł.

Słowo potok występuje także w nazwach własnych cieków, np. Rybi Potok.

Organizmy charakterystyczne

  • widelnice (Plecoptera)
  • wiele gatunków chruścików (Trichoptera), m.in. z rodzajów: Rhyacophila, Allogamus, Potamophylax, Drusus i Philopotamus
  • jętki (Ephemeroptera)
  • niektóre ślimaki (Gastropoda)
  • meszkowate (Simuliidae)
  • muchówki ochotkowate (Chironomidae)
  • larwy Blepharoceridae i Deuterophlebidae

Gromadzi się detrytus pochodzenia autochtonicznego i allochtonicznego oraz seston. W szybko płynących niewielkich ciekach nie występuje plankton, jedynie bentos i peryfiton.

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów na temat potoku w Wikicytatach
Zobacz hasło potok w Wikisłowniku

Przypisy

  1. a b c Nazewnictwo geograficzne Polski. T. 1: Hydronimy – Wprowadzenie. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 12.

Bibliografia

  • Zdzisław Kajak, Hydrobiologia-Limnologia Ekosystemy wód śródlądowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-12537-3
  • Hydronimy, Główny Urząd Geodezji i Kartografii Warszawa 2006 [1]
  • GND: 4140549-3
  • Catalana: 0139572