Przewodniczący Izby Gmin
Emblemat Parlamentu Wielkiej Brytanii | |
Obecny przewodniczący | |
Mark Spencer, przewodniczący Izby Gmin | |
Stanowisko | |
Państwo | Wielka Brytania |
---|---|
Data utworzenia | 1721 |
Pierwszy przewodniczący | Robert Walpole |
Obecny przewodniczący | Mark Spencer |
Obecny od | 8 lutego 2022 |
Strona internetowa |
Przewodniczący Izby Gmin (ang. Leader of the House of Commons) – członek brytyjskiego rządu odpowiedzialny za koordynację realizacji polityki rządu w Izbie Gmin.
Charakterystyka
Rola ustrojowa
Nie należy mylić tego stanowiska ze spikerem Izby Gmin – przewodniczący (a właściwie lider, tłumacząc dosłownie) nie prowadzi obrad Izby i, w przeciwieństwie do spikera, nie ma do niego zastosowania wymóg apolityczności i bezstronności. Wprost przeciwnie – jest wysokim funkcjonariuszem rządu i partii rządzącej. Przewodniczący jest mianowany przez monarchę na wniosek premiera na zasadach identycznych jak inni członkowie gabinetu i cieszy się analogicznymi przywilejami. Przy obsadzie tego stanowiska nie jest wymagana akceptacja samej Izby.
W obowiązującym w Wielkiej Brytanii systemie gabinetowo-parlamentarnym władza wykonawcza ma pewną przewagę ustrojową nad parlamentem i niejako organizuje mu ok. 75% czasu, który poświęcany jest na rozpatrywanie rządowych projektów ustaw czy też przedstawianych przez ministrów informacji. Głównym zadaniem przewodniczącego jest szczegółowe organizowanie i planowanie prac Izby nad przedłożeniami rządowymi. Ponadto, jeśli podczas cotygodniowych pytań do premiera w Izbie szef rządu i jego zastępca są nieobecni, przewodniczący odpowiada na pytania deputowanych w jego imieniu.
Status
Stanowisko przewodniczącego Izby Gmin samo w sobie nie daje prawa do zasiadania w gabinecie i pobierania ministerialnej pensji, dlatego zwykle jest łączone z jednym z historycznych urzędów, które choć straciły znaczenie polityczne, wciąż wiążą się z tymi przywilejami. Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu stanowisk należą lord przewodniczący Rady czy lord tajnej pieczęci. Do lat 40. XX wieku premier bardzo często mianował przewodniczącym samego siebie.
Lista przewodniczących Izby Gmin
od | do | osoba |
---|---|---|
1721 | 1742 | Robert Walpole |
1742 | 1743 | Samuel Sandys |
1743 | 1754 | Henry Pelham |
1754 | 1755 | Thomas Robinson |
1755 | 1756 | Henry Fox |
1756 | 1761 | William Pitt Starszy |
1761 | 1762 | George Grenville |
1762 | 1763 | Henry Fox |
1763 | 1765 | George Grenville |
1765 | 1768 | Henry Seymour Conway |
1768 | 1782 | Frederick North |
1782 | 1782 | Charles James Fox |
1782 | 1783 | Thomas Townshend |
1783 | 1783 | Frederick North |
Charles James Fox | ||
1783 | 1801 | William Pitt Młodszy |
1801 | 1804 | Henry Addington |
1804 | 1806 | William Pitt Młodszy |
1806 | 1806 | Charles James Fox |
1806 | 1807 | lord Howick |
1807 | 1812 | Spencer Perceval |
1812 | 1822 | lord Castlereagh |
1822 | 1827 | George Canning |
1827 | 1828 | William Huskisson |
1828 | 1830 | Robert Peel |
1830 | 1834 | lord Althorp |
1834 | 1834 | Lord John Russell |
1834 | 1835 | Robert Peel |
1835 | 1841 | Lord John Russell |
1841 | 1846 | Robert Peel |
1846 | 1852 | Lord John Russell |
1852 | 1852 | Benjamin Disraeli |
1852 | 1855 | Lord John Russell |
1855 | 1858 | lord Palmerston |
1858 | 1859 | Benjamin Disraeli |
1859 | 1865 | lord Palmerston |
1865 | 1866 | William Ewart Gladstone |
1866 | 1868 | Benjamin Disraeli |
1868 | 1874 | William Ewart Gladstone |
1874 | 1876 | Benjamin Disraeli |
1876 | 1880 | Stafford Northcote |
1880 | 1885 | William Ewart Gladstone |
1885 | 1886 | Michael Hicks-Beach |
1866 | 1886 | William Ewart Gladstone |
1886 | 1887 | Lord Randolph Churchill |
1887 | 1891 | William Henry Smith |
1891 | 1892 | Arthur Balfour |
1892 | 1894 | William Ewart Gladstone |
1894 | 1895 | William Vernon Harcourt |
1895 | 1905 | Arthur Balfour |
1905 | 1908 | Henry Campbell-Bannerman |
1908 | 1916 | Herbert Henry Asquith |
1916 | 1921 | Andrew Bonar Law |
1921 | 1922 | Austen Chamberlain |
1922 | 1923 | Andrew Bonar Law |
1923 | 1924 | Stanley Baldwin |
1924 | 1924 | Ramsay MacDonald |
1924 | 1929 | Stanley Baldwin |
1929 | 1935 | Ramsay MacDonald |
1935 | 1937 | Stanley Baldwin |
1937 | 1940 | Neville Chamberlain |
1940 | 1942 | Winston Churchill |
1942 | 1942 | Stafford Cripps |
1942 | 1945 | Anthony Eden |
1945 | 1951 | Herbert Morrison |
1951 | 1951 | James Chuter Ede |
1951 | 1955 | Harry Crookshank |
1955 | 1961 | Rab Butler |
1961 | 1963 | Iain Macleod |
1963 | 1964 | Selwyn Lloyd |
1964 | 1966 | Herbert Bowden |
1966 | 1968 | Richard Crossman |
1968 | 1970 | Fred Peart |
1970 | 1972 | William Whitelaw |
1972 | 1972 | Robert Carr |
1972 | 1974 | James Prior |
1974 | 1976 | Edward Short |
1976 | 1979 | Michael Foot |
1979 | 1981 | Norman St John-Stevas |
1981 | 1982 | Francis Pym |
1982 | 1987 | John Biffen |
1987 | 1989 | John Wakeham |
1989 | 1990 | Geoffrey Howe |
1990 | 1992 | John MacGregor |
1992 | 1997 | Tony Newton |
1997 | 1998 | Ann Taylor |
1998 | 2001 | Margaret Beckett |
2001 | 2003 | Robin Cook |
2003 | 2003 | John Reid |
2003 | 2005 | Peter Hain |
2005 | 2006 | Geoff Hoon |
2006 | 2007 | Jack Straw |
2007 | 2010 | Harriet Harman |
2010 | 2012 | George Young |
2012 | 2014 | Andrew Lansley |
2014 | 2015 | William Hague |
2015 | 2016 | Chris Grayling |
2016 | 2017 | David Lidington |
2017 | 2019 | Andrea Leadsom |
2019 | 2022 | Jacob Rees-Mogg |
2022 | nadal | Mark Spencer |
- p
- d
- e
Ustrój | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Monarchia | |||||||
Organy władzy |
| ||||||
Finanse i kontrola |
| ||||||
Samorząd |
| ||||||
Główne partie polityczne |
|