Sobolów

Sobolów

wieś
Dom Kultury w Sobolowie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	bocheński
Gmina	Łapanów
Liczba ludności (2012)	ok. 2000
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	32-742[2]
Tablice rejestracyjne	KBC
SIMC	0823492
Położenie na mapie gminy Łapanów Sobolów
Położenie na mapie Polski Sobolów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Sobolów
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego Sobolów
49°54′30″N 20°20′21″E/49,908333 20,339167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Sobolów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Łapanów.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Sobolów, po jej zniesieniu w gromadzie Zawada. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Polanka, Sieradzka, Sikornica, Zonia^[3]. Pod względem geograficznym znajduje się na Pogórzu Wiśnickim. Zabudowania i pola miejscowości znajdują się w większości w dolinie rzeki Stradomka^[4].

Historia

Pierwsze informacje o wsi Sobolów pochodzą z wczesnego średniowiecza (1126) z kronik królewskich. Jak wynika z treści kroniki wieś została sprzedana miejscowym chłopom przez szlachcica Kuklińskiego, który zdecydował opuścić ziemie polskie by poślubić mołdawską hrabinę Wrgage. Istnieją jednak dowody wcześniejszego osadnictwa na tych ziemiach (najprawdopodobniej z późnego paleolitu), które zostały odkryte w ramach ratunkowych badań archeologicznych dokonanych przez zespół badawczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w ramach przygotowania terenu pod przyszły zbiornik wodny (Sobolów).

W pierwszej połowie XIV w. powstała parafia Wszystkich Świętych. W 1330 roku wieś otrzymała prawo niemieckie z nadania króla Władysława Łokietka, a w 1326 roku wymieniana jest w rachunkach świętopietrza. W 1596 roku w parafii istniała szkoła.

W 1569 ks. Marcin Reszka z Łaska (pleban w Sobolowie) za przyzwoleniem ówczesnego właściciela wsi Stanisława Słonkowskiego, przekształcił kościół parafialny w zbór kalwiński^[5].

Okres świetności Sobolowa przypada jednak na XIX wiek głównie za sprawą miejscowych rzemieślników, którzy wyspecjalizowali się w produkcji ołowianych kół służących w austriackiej armii jako pociski strzeleckie (również armatnie).

W grudniu 1914 roku dolina Stradomki, była miejscem tragicznych działań wojennych. Z tego czasu pozostały liczne cmentarze wojenne. To tu planowana była akcja „wykopki” mająca na celu uwolnienie z więzienia w Nidzicy Kazimierza Zefirka ps. „Krzywy”.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[6].

• Zespół kościoła parafialnego pw. Wszystkich Świętych: kościół, dzwonnica;
• cmentarz wojenny z I wojny światowej;
• Grodzisko w Sobolowie na szczycie Kociego Zamku^[7].

Inne

• cmentarz wojenny nr 340 – Zonia;
• nieczynny kamieniołom w Sobolowie^[8].

Religia

 Osobny artykuł: Parafia Wszystkich Świętych w Sobolowie.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Sobolów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 741 .