Strategic Arms Limitation Treaty (I)

Nixon i Breżniew podpisują dokument, Moskwa 1972

Strategic Arms Limitation Treaty (SALT I) – pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych podpisany 26 maja 1972 roku między USA, a ZSRR podczas wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w Moskwie. Podpisanie dokumentu poprzedziły dwustronne rokowania w latach 1969–1972.

Układ ten stanowił element dialogu amerykańsko-radzieckiego podczas zimnej wojny. Dotyczył redukcji systemów obrony przeciwrakietowej – ograniczono liczbę wyrzutni rakietowych do stu, a do sześciu liczbę stacji radiolokacyjnych. Układ wszedł w życie 3 października 1972 r. SALT I był przełomem w stosunkach USA – ZSRR. W rzeczywistości układ ten stał się porażką USA, ponieważ naruszył równowagę strategiczną na korzyść ZSRR. Późniejszy marszałek Nikołaj Ogarkow przekonał Amerykanów, że nowy radziecki pocisk UR-100 (SS-11) jest bronią defensywną i jako taki nie podlega reżimowi tego traktatu (co mijało się z prawdą)[1].

Geneza

Dialog radziecko-amerykański objął przede wszystkim kwestie wojskowe. Obie strony miały bowiem świadomość, że żywiołowy wyścig zbrojeń jądrowych wykracza poza próg racjonalności użycia nagromadzonych arsenałów, ale nie wyklucza wybuchu straszliwej wojny i staje się coraz bardziej uciążliwy ekonomicznie. „Równowaga strachu” stawała się coraz droższa i bardziej ryzykowna. Szybko zmieniająca się liczba i jakość bomb jądrowych, rakiet, okrętów podwodnych i systemów antyrakietowych nie dawała pewności żadnej ze stron. Nie było możliwości wzajemnego kontrolowania zapasów jądrowych bomb i głowic, można było jednak kontrolować środki ich przenoszenia[2].

Przypisy

  1. płk dr hab. inż. Bogdan Zdrodowski i inni: Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, Wydział Strategiczno–Obronny, 2008, s. 155.
  2. Józef Kukułka: Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945–1996 Wydanie H, poprawione i rozszerzone. Warszawa: Scholar, 1996, s. 200. ISBN 83-85838-78-3.

Linki zewnętrzne

  • Tekst ang.. nti.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
  • Tekst ros.
  • p
  • d
  • e
Lista traktatów międzynarodowych związanych z kontrolą zbrojeń
Broń masowego rażenia
Strefy bezatomowe
Zbrojenia morskie
  • Traktat waszyngtoński (1922)
  • Traktat londyński (1930)
  • Drugi traktat londyński (1936)
Pomiędzy USA a ZSRR/Rosją
  • SALT I (1972)
  • ABM (1972)
  • TTBT (1974)
  • SALT II (1979)
  • INF (1987)
  • START I (1991)
  • START II (1993)
  • SORT (2002)
  • New START (2010)
Pozostałe traktaty
  • p
  • d
  • e
Lata 40.
Lata 50.
Lata 60.
Lata 70.
Lata 80.
Lata 90.
Epilog
Organizacje
Wyścig zbrojeń
Ideologie
Propaganda
Polityka
międzynarodowa
Zobacz też
  • Kategoria Zimna wojna