Vladimir Jankélévitch

Vladimir Jankélévitch

Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1903 Bourges
Data i miejsce śmierci	6 czerwca 1985 Paryż
Narodowość	francuska
Język	francuski
Dziedzina sztuki	literatura, filozofia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Vladimir Jankélévitch (ur. 31 sierpnia 1903 w Bourges, zm. 6 czerwca 1985 w Paryżu) – francuski filozof, pisarz i muzykolog.

Życiorys

Syn rosyjskich emigrantów, którzy uciekli z Odessy przed prześladowaniami na tle antysemickim. Ojciec, Samuel Jankélévitch, był lekarzem, filozofem i tłumaczem filozofii niemieckiej na język francuski (Schelling, Freud, Hegel), co miało wpływ na późniejsze zainteresowania i poglądy Vladimira. Vladimir studiował w École normale supérieure w Paryżu, gdzie między innymi poznał Henri Bergsona, które uznawał później za swego mistrza. Bergson przed śmiercią nieformalnie nazwał go, obok Jean Gittona, swym spadkobiercą. W latach 1926–1932 wykładał filozofię i muzykologię w Instytucie Francuskim w Pradze. Tematem jego pracy doktorskiej była filozofia Schellinga. Na myśl moralną i metafizyczną Jankélévicha mieli też wpływ myśliciele tacy, jak Plotyn, Georg Simmel, Lew Szestow, Baltasar Gracián, Franciszek Salezy i św. Jan od Krzyża. W latach 30. kontynuował karierę naukową na uniwersytetach w Lille, Besançon oraz Tuluzie. W 1940 na mocy ustaw antysemickich rządu Vichy został wyrzucony z uniwersytetu. Działał w ruchu oporu. Po wojnie został profesorem filozofii moralnej na paryskiej Sorbonie. Podczas rewolty studentów w 1968 stanął po ich stronie.

Jankélévitch w swych poglądach był antagonistą Sartre’a. Co prawda wiązano go z filozofią egzystencjalną, lecz nie podzielał jej pesymizmu. W tym kontekście bliska mu była francuska filozofia ducha^[1].

Jankélévitch znany był ze swoich bezkompromisowych opinii na temat odpowiedzialności za Holocaust oraz skutki II wojny światowej. Niejako w geście protestu po wojnie przestał zajmować się filozofią i muzyką niemiecką.

Publikacje

• 1933: L’Odyssée de la conscience dans la dernière philosophie de Schelling
• 1936: Traité des vertus
• 1938: Gabriel Fauré, ses mélodies, son esthétique
• 1939: Ravel
• 1943: Du mensonge
• 1950: Debussy et le mystère de I’instant
• 1957: Le Je-ne-sais quoi et le presque-rien
• 1960: Le Pur et I’impur
• 1961: La Musique et l’Ineffable,
• 1963: L’Aventure, l’Ennui, le Sérieux
• 1966: La Mort
• 1967: Le pardon
• 1970: L 'Imprescriptible

Przypisy