Wilhelm Busch

Wilhelm Busch

Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1832 Wiedensahl
Data i miejsce śmierci	9 stycznia 1908 Mechtshausen / Góry Harz
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Alma Mater	Akademia Sztuki w Monachium
Dziedzina sztuki	literatura, satyra, rysunek, grafika
Gatunek	humoreski, obrazkowe historyjki
Muzeum artysty	Muzeum Wilhelma Buscha w Wiedensahl
Ważne dzieła
Max und Moritz
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Wilhelm Busch (ur. 15 kwietnia 1832 w Wiedensahl koło Hanoweru, zm. 9 stycznia 1908 w Mechtshausen^[1]) – niemiecki autor satyrycznych wierszowanych opowiadań kreskowych, uważany za praojca komiksu^[2].

Życiorys i twórczość

Wilhelm Busch do szkoły uczęszczał w rodzinnym mieście. W 1847 roku rozpoczął studia inżynierskie w Hanowerze, które przerwał w 1851 roku. Następnie studiował na akademiach sztuki w Düsseldorfie, Antwerpii i Monachium. Po ukończeniu studiów w 1859 roku tworzył obrazkowe humorystyczne teksty do Fliegende Blätter i Münchener Bilderbogen. W roku 1865 ukazała się historyjka Max und Moritz, która przyniosła mu dużą popularność. Do 1910 ukazało się w Niemczech ponad pół miliona kopii tego utworu^[2].

Inne humorystyczne ilustrowane utwory Wilhelma Buscha: Der heilige Antonius von Padua, Die fromme Helene, Hans Huckebein, Dideldum!, Herr und Frau Knopp. Jego prace zostały przetłumaczone na wiele języków. W swoich satyrycznych tekstach pokazywał takie cechy ludzi lub grup społecznych jak podwójna moralność, pozorna pobożność, samozadowolenie^[2]. Niektóre z jego dwuwierszy stały się skrzydlatymi słowami, np.: Vater werden ist nicht schwer, Vater sein dagegen sehr (Nie jest trudno zostać ojcem, ale trudno jest być ojcem) albo: Dieses war der erste Streich, doch der zweite folgt sogleich (To był pierwszy figiel, wkrótce będzie następny)^[2][3].

Wilhelm Busch był też rysownikiem, malarzem, a również autorem poważniejszych utworów poetyckich i prozatorskich, jednak nie osiągnęły one popularności jego historyjek obrazkowych.

Dzieła

• 1859 Die kleinen Honigdiebe [2]
• 1864 Bilderpossen
• 1865 Max und Moritz
• 1865 Die gestörte und wiedergefundene Nachtruhe oder: Der Floh [3]
• 1865 Der Virtuos [4]
• 1866 Schnaken und Schnurren
• 1867 Hans Huckebein der Unglücksrabe
• 1868 Schnaken und Schnurren, część II
• 1869 Schnurrdiburr oder die Bienen Braun
• 1870 Der heilige Antonius von Padua
• 1872 Schnaken und Schnurren, część III
• 1872 Die fromme Helene
• 1872 Bilder zur Jobsiade
• 1872 Pater Filuzius
• 1873 Der Geburtstag oder die Partikularisten
• 1874 Dideldum!
• 1874 Kritik des Herzens
• 1875 Abenteuer eines Junggesellen
• 1876 Herr und Frau Knopp
• 1877 Julchen
• 1878 Die Haarbeutel
• 1879 Fipps der Affe
• 1881 Stippstörchen für Äuglein und Öhrchen
• 1881 Der Fuchs. Die Drachen. – Zwei lustige Sachen
• 1882 Plisch und Plum
• 1883 Balduin Bählamm, der verhinderte Dichter
• 1884 Maler Klecksel
• 1891 Eduards Traum
• 1893 Von mir über mich
• 1895 Der Schmetterling
• 1904 Zu guter Letzt
• 1908 Hernach
• 1909 Schein und Sein
• 1910 Ut ôler Welt

Przypisy

Opracowania

• Joseph Kraus: Wilhelm Busch. Hamburg: Rowohlt, 1970. ISBN 3-499-50163-5.
• Herbert Günther: Der Versteckspieler. Stuttgart: Union Verlag, 1991. ISBN 3-407-80894-1.

Linki zewnętrzne

• Strony Wilhelma Buscha
• Nagroda im. Wilhelma Buscha
• Strona internetowa muzeum Wilhelma Buscha
• Pater Filucius (Projekt Gutenberg)
• Wilhelm Busch w bazie danych Vinyl
• Dzieła Wilhelma Buscha w bibliotece Polona