Wilhelm I (król Niderlandów)

Ten artykuł od 2018-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wilhelm I


Suwerenny Książę Zjednoczonych Niderlandów
Okres	od 6 grudnia 1813 do 16 marca 1815
Poprzednik	Napoleon Ludwik Bonaparte
Następca	tytuł się przekształcił
król Zjednoczonych Niderlandów
Okres	od 16 marca 1815 do 4 października 1830
Następca	królestwo Niderlandów
król Niderlandów
Okres	od 4 października 1830 do 7 października 1840
Poprzednik	królestwo Zjednoczonych Niderlandów
Następca	Wilhelm II Oranje-Nassau
wielki książę Luksemburga
Okres	od 1815 do 7 października 1840
Poprzednik	panowanie francuskie
Następca	Wilhelm II Oranje-Nassau
Dane biograficzne
Dynastia	Orańska-Nassau
Data urodzenia	24 sierpnia 1772
Data śmierci	12 grudnia 1843

Ojciec	Wilhelm V Orański
Matka	Wilhelmina Hohenzollern

Żona	Wilhelmina Hohenzollern
Dzieci	Wilhelm Fryderyk Wilhelmina

Wilhelm I (Willem Frederik z domu Oranje-Nassau, ur. 24 sierpnia 1772 w Hadze, zm. 12 grudnia 1843 w Berlinie) – Suwerenny Książę Niderlandów w latach 1813–1815 jako Wilhelm VI, król Zjednoczonych Niderlandów oraz wielki książę Luksemburga w latach 1815–1840, książę Limburgii w latach 1839–1840.

W 1840 na zaproszenie córki Marianny Orańskiej przybył w Sudety i razem z nią 20 lipca dotarł na szczyt Śnieżnika.

Życiorys

Urodzony jako Wilhelm Fryderyk w 1772 roku. Był synem Wilhelma V Orańskiego i jego żony Wilhelminy. Do 1813 nosił tytuł książę Wilhelm VI Orański.

W latach 1793–1795 prowadził wojnę z Francją. W 1806 wstąpił do wojska pruskiego, a w 1809 do austriackiego. W 1815 został królem zjednoczonej Holandii i Belgii, jednak jego nieudolne rządy doprowadziły do oderwania się Belgii wskutek rewolucji w 1830^{[potrzebny przypis]}. 7 października 1840 abdykował na rzecz syna.

Małżeństwo i potomstwo

W 1791 ożenił się z Fryderyką Luizą (Wilhelminą von Hohenzollern) – córką króla Prus, Fryderyka Wilhelma II, z którą miał troje dzieci:

Wilhelma Fryderyka Jerzego Ludwika, późniejszego króla Wilhelma II (1792–1849),
Wilhelma Fryderyka Karola (1797–1881),
Wilhelminę Fryderykę Louise Charlottę Mariannę, znaną na ziemi kłodzkiej jako królewna Marianna Orańska (1810–1883).

Kiedy Fryderyka Luiza zmarła (w 1837), ożenił się powtórnie z hrabiną Henriëtte d’Oultremont de Wégimont (Berlin 1841). Po dwóch latach Wilhelm zmarł.


Prapradziadkowie	Stadhouder Henryk Kazimierz II z Nassau-Dietz (1657–1696) ∞1683 Henrietta Amalia z Anhalt-Dessau (1666–1726)	landgraf Hesji Karol I Heski (1654–1730) ∞1673 Maria Anna kurlandzka (1653–1711)	król Wielkiej Brytanii Jerzy I Hanowerski (1660–1727) ∞1682 Zofia Dorota z Celle (1666–1726)	margrabia Jan Fryderyk Hohenzollern (1654–1686) ∞1681 Eleonora z Saksonii-Eisenach (1662–1696)	król w Prusach Fryderyk I Pruski (1657–1713) ∞1684 Zofia Charlotta Hanowerska (1668–1705)	król Wielkiej Brytanii Jerzy I Hanowerski (1660–1727) ∞1682 Zofia Dorota z Celle (1666–1726)	Ferdynand Albrecht I z Brunszwiku-Lüneburga (1636–1687) ∞1667 Krystyna Wilhelmina z Hesji-Eschwege (1649–1702)	Ludwik Rudolf z Brunszwiku-Lüneburga (1672–1735) ∞1690 Krystyna Luiza Oettingen (1671–1747)
Pradziadkowie	Jan Wilhelm Friso (1684–1711) ∞1709 Maria Ludwika z Hesji-Kassel (1688–1765)		król Wielkiej Brytanii Jerzy II Hanowerski (1683–1760) ∞1705 Karolina Hohenzollern (1683–1737)		król w Prusach Fryderyk Wilhelm I Pruski (1688–1740) ∞1706 Zofia Dorota Hanowerska (1687–1757)		książę Ferdynand Albrecht II z Brunszwiku-Lüneburga (1680–1735) ∞1712 Antonina Amalia z Brunszwiku-Wolfenbüttel (1696–1762)
Dziadkowie	Stadhouder Zjednoczonych Prowincji Wilhelm IV Orański (1711–1751) ∞1734 Anna Hanowerska (1709–1759)				August Wilhelm Hohenzollern (1722–1758) ∞1742 Luiza Amelia z Brunszwiku-Wolfenbüttel (1722–1780)
Rodzice	Stadhouder Zjednoczonych Prowincji Wilhelm V Orański (1748–1806) ∞1767 Wilhelmina Pruska (1751–1820)
Wilhelm I Oranje-Nassau (1772–1843), król Holandii, wielki książę Luksemburga

Władcy Niderlandów

Republika Zjednoczonych Prowincji (Namiestnicy) (1581–1795)	Wilhelm I Milczący (1581–1584) Maurycy Orański (1585–1625) Fryderyk Henryk Orański (1625–1647) Wilhelm II Orański (1647–1650) Pierwszy okres bez stadhoudera (1650–1672) Wilhelm III Orański (1672–1702) Drugi okres bez stadhoudera (1702–1747) Wilhelm IV Orański (1747–1751) Wilhelm V Orański (1751–1795)
Królestwo Holandii (1806–1810)	Ludwik I (1806–1810) Ludwik II (1810)
Królestwo Niderlandów (od 1815)	Wilhelm I (1813–1815 – suwerenny książę, 1815–1840 – król) Wilhelm II (1840–1849) Wilhelm III (1849–1890) Wilhelmina (1890–1948) Juliana (1948–1980) Beatrycze (1980–2013) Wilhelm-Aleksander (od 2013)

Wielcy książęta Luksemburga

Dynastia Orańska-Nassau	Wilhelm I (1815–1840) Wilhelm II (1840–1849) Wilhelm III (1849–1890)
Dynastia Nassau	Adolf (1890–1905) Wilhelm IV (1905–1912) Maria Adelajda (1912–1919) Szarlotta (1919–1964)
Burbonowie	Jan (1964–2000) Henryk (od 2000)

Władcy Oranii

Książęta Oranii

Ród de Baux-Orange	Bertrand I de Baux (1171–1181)
Ród de Baux	Wilhelm I de Baux (1182–1218) Rajmund I de Baux (1218–1282) Bertrand IV de Baux (1281–1314) Rajmund IV de Baux (1314–1340) Rajmund V de Baux (1340–1393) Maria Orańska (1393–1417), z mężem Janem III de Châlon (1393–1418)
Ród Châlon-Arlay	Ludwik II Bóg (1418–1463) Wilhelm VII de Châlon (1463–1475) Jan II de Châlon (1475–1502) Filibert de Châlon (1502–1530)
Ród Châlon-Orange	René de Châlon (1530–1544)
Ród Orange-Nassau	Wilhelm IX z Nassau (1544–1584) Filip Wilhelm Orański (1584–1618) Maurycy Orański (1618–1625) Fryderyk Henryk Orański (1625–1647) Wilhelm II Orański (1647–1650) Wilhelm III Orański (1650–1702)

Książęta tytularni
Oranii

Ród Orange-Nassau	Jan Wilhelm Friso (1702–1711) Wilhelm IV Orański (1711–1751) Wilhelm V Orański (1751–1806) Wilhelm VI Orański (1806–1815)
Następcy tronu holenderskiego	Wilhelm (1815–1840) Wilhelm (1840–1849) Wilhelm (1849–1879) Aleksander (1879–1884) Wilhelm-Aleksander (1980-2013) Katarzyna-Amalia (od 2013)

Kontrola autorytatywna (osoba):

ISNI: 0000000117602532
VIAF: 42645467, 39145856969722920793
ULAN: 500355762
LCCN: n92114097
GND: 119312700
BnF: 135384781
SUDOC: 085993743
NKC: jo20181016221
DBNL: will012
NTA: 068686943
PLWABN: 9810665795905606
J9U: 987007270079205171
BNC: 000059090
RISM: people/162829

Encyklopedia internetowa:

PWN: 3996268
Britannica: biography/William-I-king-of-The-Netherlands
Universalis: guillaume-ier-nassau
БРЭ: 1914122
NE.se: vilhelm-i-(1772-1843-kung-av-nederländerna)
SNL: Vilhelm_1._-_konge_av_Nederland
Catalana: 0031614
DSDE: Vilhelm_1._-_konge_af_Holland,_storhertug_af_Luxembourg_og_konge_af_Belgien
identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 64644