Zenon Waszczyszyn

Zenon Włodzimierz Waszczyszyn

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	12 lipca 1935 Lwów
Data i miejsce śmierci	28 lutego 2023 Kraków
profesor nauk technicznych
Specjalność: budownictwo, mechanika i informatyka
Alma Mater	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Profesura	1978 – nadzwyczajny 1989 – zwyczajny
Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN	członek rzeczywisty (2007)
Status PAU	członek czynny (1998)
Doktor honoris causa Budapest University of Technology and Economics – 2001
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zenon Włodzimierz Waszczyszyn (ur. 12 lipca 1935 we Lwowie, zm. 28 lutego 2023 w Krakowie) – polski profesor nauk technicznych, specjalista budownictwa, mechaniki i informatyki^[1][2].

Życiorys

Egzamin maturalny zdał w 1951 w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Chrzanowie^[3]. Studia z zakresu budownictwa lądowego ukończył na Politechnice Krakowskiej w 1956. W latach 1956–1957 pracował w biurze projektowym przemysłu naftowego, a następnie (1957–1962) w krakowskim biurze projektów budownictwa przemysłowego^[4]. W 1959 został asystentem w Katedrze Statyki Budowli i Wytrzymałości Materiałów Politechniki Krakowskiej, gdzie w 1964 otrzymał doktorat na podstawie pracy Wpływ skrępowanej przesuwności podpór na pracę belek zginanych (promotor: prof. Michał Życzkowski)^[5]. Habilitował się w 1970 na Politechnice Krakowskiej na podstawie rozprawy Obliczanie skończonych ugięć sprężysto-plastycznych płyt i powłok obrotowo-symetrycznych. Tytuły profesora nadzwyczajnego i zwyczajnego otrzymał w 1976 i 1989^[4][6][7].

W latach 1973–1978 prowadził w Politechnice Krakowskiej Ośrodek Elektronicznych Technik Obliczeniowych. Do 1992 kierował Zakładem Stateczności i Metod Obliczeniowych w Instytucie Mechaniki Budowli. Z jego inicjatywy utworzono wtedy Instytut Metod Komputerowych w Inżynierii Lądowej, w którym kierował Katedrą Mechaniki Komputerowej. Od 1997 aż do przejścia na emeryturę w 2005 był dyrektorem tego Instytutu^[4][7].

Od 2005 do 2014 był zatrudniony w Politechnice Rzeszowskiej jako profesor w Katedrze Mechaniki Konstrukcji^[8][9].

Specjalizował się w zagadnieniach z zakresu budownictwa, mechaniki i informatyki (w tym mechanice i teorii konstrukcji oraz metodach obliczeniowych sztucznej inteligencji). Był promotorem 17 doktoratów^[10]. W 1989 został wybrany członkiem korespondentem krajowym Polskiej Akademii Nauk, a w 2007 członkiem rzeczywistym^[11][12]. Od 1989 był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności i wicedyrektorem Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych w latach 2010–2016^[13][14].

Zmarł 28 lutego 2023 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w grobie rodzinnym (kwatera BD, rząd 4, miejsce 10)^[15][16].

Nagrody, odznaczenia i wyróżnienia

W ciągu swojej kariery zawodowej uhonorowany został^[4][7]:

• jedenastoma Nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za prace indywidualne i zespołowe z zakresu mechaniki i teorii konstrukcji (przyznanymi mu w latach 1965–1999),
• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979),
• Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1989),
• Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2000),
• tytułem doktora honoris causa Budapest University of Technology and Economics (2001),
• Subsydium dla uczonych Fundacji Nauki Polskiej w zakresie nauk technicznych (2001)^[17],
• Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za całokształt działalności (2005),
• Medalem Polskiego Towarzystwa Metod Komputerowych Mechaniki im. profesora Zienkiewicza (2009)^[18],
• Medalami Zasłużonego dla Politechnik: Krakowskiej (2005), Rzeszowskiej (2005), Częstochowskiej (2010),
• Medalem Dziękujemy za Wolność przyznanym przez Stowarzyszenie „Sieć Solidarności” (2020)^[19]

Publikacje książkowe

• ZenonZ. Waszczyszyn ZenonZ., CzesławC. Cichoń CzesławC., MariaM. Radwańska MariaM., Stability of Structures by Finite Element Methods, Elsevier Science, 1994, ISBN 978-0444821232  (ang.).brak strony (książka)
• ZenonZ. Waszczyszyn ZenonZ. (red.), Mechanika budowli: ujęcie komputerowe, t. 3, Warszawa: Arkady, 1994, ISBN 83-213-3779-1 .brak strony (książka)
• ZenonZ. Waszczyszyn ZenonZ. (red.), Neural Networks in the Analysis and Design of Structures, Wien: Springer-Verlag, 2000 (CISM International Centre for Mechanical Sciences), ISBN 978-3-211-83322-3, ISSN 0254-1971  (ang.).brak strony (książka)
• ZenonZ. Waszczyszyn ZenonZ. (red.), Advances of Soft Computing in Engineering, Wien: Springer-Verlag, 2009 (CISM International Centre for Mechanical Sciences (CISM, volume 512)), ISBN 978-3-211-99767-3  (ang.).brak strony (książka)

Działalność społeczna

W latach 1978–1989 działał w „NSZZ Solidarność” Politechniki Krakowskiej. Aktywnie uczestniczył w życiu katolickich wspólnot akademickich^[7]. W 1983 był współorganizatorem pieszej pielgrzymki z Krakowa do Rzymu ze specjalną audiencją u Jana Pawła II^[20]. Od 2008 był członkiem Chrześcijańskiego Forum Pracowników Nauki, a w 2018 otrzymał jego członkostwo honorowe^[21].

Inne informacje

W 1961 wstąpił w związek małżeński ze Stefanią „Niusią” Ciubówną, historyk sztuki, która go wspomagała w działalności społecznej^[3][4].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Prof. dr hab. inż. czł. rzecz. PAN Zenon Waszczyszyn, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-03-08] .
• Zenon Waszczyszyn’s research while affiliated with Cracow University of Technology and other places, [w:] baza ResearchGate [dostęp 2023-03-08]