Zespół dworski w Przegini Narodowej
nr rej. A-444/M z 26.07.1993[1] | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Przeginia Narodowa | ||
Typ budynku | dworek | ||
Ukończenie budowy | 1833 | ||
Ważniejsze przebudowy | 1910 | ||
Położenie na mapie gminy Czernichów | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |||
50°00′38,5″N 19°39′34,0″E/50,010694 19,659444 | |||
|
Zespół dworski – zabytkowy zespół dworski, znajdujący się w Przegini Narodowej, w gminie Czernichów, w powiecie krakowskim.
Obiekt wraz z parkiem i stawem, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.
Historia
Lokacja wsi Przeginia datowana jest na rok 1276. Później doszło do podziału wsi. Przeginia Duchowna należała do benedyktynów z Tyńca, a następnie do kanoników laterańskich z Krakowa. Druga część miejscowości (późniejsza Przeginia Narodowa) pozostała w rękach prywatnych. W XV wieku właścicielem był Henryk Ligęza. W 1440 roku majątek należał do Żegoty z Gumienic a następnie do Jana Skawińskiego. Pod koniec XVIII wieku późniejsza Przeginia Narodowa była własnością królewską, w poł. XIX wieku była w posiadaniu rządu austriackiego, a następnie w 1880 roku należała do Towarzystwa Rolniczego w Krakowie. Na początku XX wieku cała Przeginia należała do kapituły krakowskiej[2]. Po przebudowie w 1910 roku dworek zwany „Matejkówką”, stanowił własność rodziny Jana Matejki. W okresie drugiej wojny światowej w dworze mieściła się komora celna na granicy Generalnej Guberni. Po wojnie majątek został przejęty przez Państwowy Fundusz Ziemi – w budynku dworskim umieszczono szkołę[3]. Obecnie w obiekcie znajduje się siedziba Stowarzyszenia Kobiet w Przegini Narodowej, oraz filia Biblioteki Gminnego Ośrodka Kultury[4].
Architektura
Dworek został wybudowany w latach 1830–1833[5]. Pierwotnie był to budynek parterowy, wysoko podpiwniczony. Około 1910 dworek rozbudowano od strony południowo–zachodniej. Powstał wtedy duży narożny podcień i szerokie schody prowadzące do nowego wejścia. Obiekt nakryto trójpołaciowym dachem. Pozostały resztki dawnego parku.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. [dostęp 2013-03-24 s. 27].
- ↑ Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o., 2012, s. 52. ISBN 978-837510-597-1.
- ↑ dworymalopolski.pl. [dostęp 2014-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)].
- ↑ Informator Turystyczny. Jura. [dostęp 2013-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-31)].
- ↑ Portal eksploratorzy.