Zygmunt Brachmański

Data i miejsce urodzenia

1936
Rydułtowy

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo, medalierstwo

Ważne dzieła

Śląski Wawrzyn Literacki (statuetka)

Odznaczenia

Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Zygmunt Brachmański (ur. 1936 w Rydułtowach) – polski rzeźbiarz i medalier.

Życiorys i twórczość artystyczna

Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego w Rybniku^[1]. W 1959 ukończył studia na wydziale rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni profesora Jerzego Bandury^[2]. Po ukończeniu studiów zamieszkał w Katowicach^[3].

Początki twórczości Zygmunta Brachmańskiego związane są z rzeźbą w drewnie. Później coraz częściej zaczął stosować kamień i gips, a także brąz i żywice poliestrowe^[2]. Brachmański jest twórcą wielu pomników, rzeźb, w tym również rzeźb sakralnych. Jest również autorem ponad 50 wystrojów wnętrz sakralnych^[2] (np. kościół parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej w Pszczynie).

W latach 70. XX wieku zajął się tworzeniem medali i statuetek. Jego medalierskie prace związane są z wieloma ważnymi artystycznymi i kulturalnymi wydarzeniami w Polsce^[2].

Wybrane dzieła

Zygmunt Brachmański jest autorem ponad 2 tysięcy rzeźb i pomników oraz kilkuset medali^[2].

Pomniki i rzeźby

pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach^[2],
pomnik Harcerzy Września 1939 w Katowicach^[2], odsłonięty w 1983 roku
obelisk Orłów Śląskich w Katowicach^[2],
pomnik Ofiar Szybu Reden w Radlinie^[2],
popiersie Krystyny Bochenek w Centrum Kultury Katowice,
pomnik papieża Jana Pawła II w Rybniku,
rzeźby plenerowe w Parku Śląskim.

Ołtarze i wystroje ołtarzowe

ołtarz ustawiony na lotnisku Katowice-Muchowiec podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II w 1983 roku^[2],
wnętrze kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach-Piotrowicach (przy współudziale inż. Karola Gierlotki oraz inż. Michała Kuczmińskiego), w tym rzeźba Jezusa Chrystusa na ścianie za ołtarzem^[4].

Medale i statuetki

statuetka Śląskiego Wawrzynu Literackiego,
Laur Konrada – Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”^[2],
statuetka Ambasador Jazzu – Śląskiego Festiwalu Jazzowego,

Nagrody

W roku 1994 otrzymał Nagrodę im. Karola Miarki^[5], a w roku 2002 Nagrodę im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski^[6]. 14 grudnia 2007 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[7]. W 2014 roku uhonorowany Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia. W 2023 otrzymał watykańskie odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice^[8].

Galeria

Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach
Pomnik Harcerzy Września w Katowicach
Rzeźba wieńcząca Obelisk Orłów Śląskich w Katowicach
Rzeźba Lato w Chorzowie
Rzeźba Kompozycja w Chorzowie

Przypisy

↑ I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku: Znani absolwenci. [dostęp 2024-01-10].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k OlgaO. Kasztelewicz OlgaO., Zygmunt Brachmański, [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 3-4 , Katalog powystawowy.
↑ OlgaO. Kasztelewicz OlgaO., Brachmański nieznany., [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 6 , Katalog powystawowy.
↑ Parafia NSPJ - Historia [online], nspj.katowice.pl [dostęp 2023-09-26] .
↑ Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W. Śląskiego Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W., Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] .
↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001 – 2010 [online], zg.org.pl [dostęp 2016-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] .
↑ Medale zasłużony kulturze „Gloria Artis” dla wybitnych polskich artystów. mkidn.gov.pl, 14 grudnia 2007.
↑ Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Archidiecezja. "Pro Ecclesia et Pontifice" dla Zygmunta Brachmańskiego [online], Instytut Gość Media, 17 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-18] .