17. 3.

17. mart/ožujak (17. 3.) je 76. dan godine po gregorijanskom kalendaru (77. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 289 dana.

Događaji

• 45. pne. - Bitka kod Munde: Julije Cezar postigao svoju posljednu vojnu pobjedu, porazivši optimatske snage Tita Labijena i Pompeja Mlađeg.
• 624. — Bitka na Bedru: Ključna Muhamedova pobeda nad opozicijom u Meki.
• 1190. — U Jorku u Engleskoj masakrirano je više od 500 Jevreja.
• 1526. — Francuski kralj Fransoa I oslobođen je iz ropstva. Kralj je zarobljen u februaru 1525. kada je, kod italijanskog grada Pavije, španska armija, predvođena markizom od Peskare, pobedila francusko-švajcarske trupe pod njegovom komandom.
• 1649. — Engleski parlament raspustio je Dom lordova (Gornji dom) u vreme vladavine Olivera Kromvela, pobednika u građanskom ratu u kojem je 1648. poražen kralj Čarls I.
• 1861. — Proglašeno je ujedinjenje Italije, a njen prvi kralj postaje Vitorija Emanuela II dotadašnji kralj Sardinije.
• 1901. — Izložba 71 slike Vincenta van Gogha stvorila senzaciju u Parizu, 11 godina nakon njegove smrti.
• 1921. — U Poljskoj je proglašen ustav kojim je uvedena parlamentarna vladavina.
• 1944. — Drugi svetski rat: Napadom više od 200 bombardera na ciljeve u Beču počelo je savezničko bombardovanje Austrije.
• 1948. — Velika Britanija, Francuska i zemlje Beneluksa (Belgija, Holandija i Luksemburg) potpisali su Briselski ugovor o 50-godišnjem savezu protiv oružanih napada u Evropi i o ekonomskoj, socijalnoj i vojnoj saradnji, što se smatra zametkom Evropske unije.
• 1958. — Iz Kejp Kaneverala SAD su lansirale u orbitu oko Zemlje "Vangard I", drugi američki satelit.
• 1959. — Tenzin Gyatso, 14. i trenutni Dalaj Lama, pobjegao iz Tibeta u Indiju.
• 1963. — U erupciji vulkana Agung na indonežanskom ostrvu Bali život je izgubilo najmanje 11.000 ljudi.
• 1968. — Ispred američke ambasade u Londonu izbio je sukog između policije i demonstranata koji su protestovali protiv Vijetnamskog rata. Uhapšeno je 300 demonstranata, a 90 policajaca je povređeno.
• 1969. — Golda Meir iz Laburističke stranke postala četvrta premijerka Izraela.
• 1973. — Kambodžanski vazduhoplovni oficir je ukradenim avionom bombardovao predsedničku palatu u Pnom Penu. Predsednik Lon Nol je ostao živ, ali je poginulo najmanje 20 ljudi.
• 1991. — Većina sovjetskih građana izjasnila se na referendumu za očuvanje saveza država pod novim imenom Zajednica Nezavisnih Država.
• 1992. —.
  • Eksplozija automobila-bombe raznela je zgradu izraelske amabasade u Buenos Ajresu. Poginulo je 29 ljudi, a ranjeno 252.
  • Na referendumu u Južnoj Africi belci su nadmoćnom većinom podržali reforme za okončanje sistema aparthejda.
• 1995. — Vojska Azerbejdžana je, nakon žestokih borbi, ugušila dvodnevnu policijsku pobunu u severnim predgrađima glavnog grada Bakua. Pobunu protiv predsednika Gajdara Alijeva predvodio je zamenik munistra unutrašnjih poslova Rovšan Javadov.
• 1996. — Talas pljački i paljevina zahvatio je Grbavicu, dva dana pre nego što je to poslednje srpsko predgrađe u Sarajevu, u skladu s Dejtonskim sporazumom, predato policiji Federacije BiH.
• 1998. — Džu Rongđi, vrhunski kineski ekonomista i reformator, postao je premijer Kine.
• 1999. — Šest članova Međunarodnog olimpijskog komiteta izbačeno je iz te institucije zbog primanja mita za Zimsku olimpijadu 2002.
• 2000. — U Ugandi 530 ljudi, članova sekte "Deset božijih zapovesti", izvršilo je kolektivno samoubistvo spaljivanjem u crkvi.
• 2002. — Petoro ljudi je ubijeno, a 45 ranjeno kada su dvojica napadača ubacila bombe u protestantsku crkvu u diplomatskom naselju u Islamabadu, u Pakistanu. Većina ubijenih i ranjenih bili su stranci.
• 2003. — U 13-minutnom govoru iz Bele kuće predsednik SAD Džordž Buš postavio je ultimatum iračkom predsedniku Sadamu Huseinu da u roku od 48 sati napusti Irak sa svojim sinovima ili će se suočiti sa ratom.
• 2004. — Na Kosovu izbile masovne demonstracije Albanaca.

.

Rođenja

• 566. — Car Gaozu, osnivač kineske dinastije Tang († 635.).
• 763. — Harun al-Rašid, abasidski kalif († 809.).
• 1813. — Anton Dominik Fernkorn, njemačko-austrijski kipar († 1878.).
• 1834. — Gotlib Vilhelm Dajmler, nemački inženjer († 1900.).
• 1847. — Jovan Paču, srpski skladatelj i pijanist († 1902.).
• 1894. — Slavko Vorkapić, srpsko-američki režiser († 1976.).
• 1897. — Milan Ajvaz, srpski glumac († 1980.).
• 1919. — Nat King Cole, američki jazz-muzičar.
• 1926. — Siegfried Lenz, njemački književnik.
• 1929. — Peter L. Berger, austrijski sociolog.
• 1930. — Betty Allen, američka mezzo-sopranistica.
• 1935. — Vladimir "Vladica" Popović, srpski i jugoslovenski nogometni trener i igrač.
• 1938. — Rudolf Nurejev, ruski plesač.
• 1939. — Giovanni Trapattoni, talijanski nogometni trener.
• 1951. — Kurt Russell, američki glumac.
• 1954. — Mirko Grgin, bivši hrvatski košarkaš († 2017.).
• 1954. — Lesley-Anne Down, engleska glumica, model i pjevačica.
• 1955. — Gary Sinise, američki glumac.
• 1964. — Rob Lowe, američki glumac.
• 1974. — Aleksandra Ivošev, srpska i jugoslovenska reprezentativka u streljaštvu.
• 1975. — Hrvoje Kečkeš, hrvatski glumac.
• 1983. — Akif Imamović, austrijski nogometaš bosanskih korijena.
• 1983. — Raul Meireles, portugalski nogometaš.
• 1986. — Edin Džeko, bosanskohercegovački nogometaš.
• 1997. — Katie Ledecky, američka plivačica.

.

Smrti

• 180. — Marko Aurelije, rimski filozof i car. (* 121.).
• 493. — Sv. Patrik, svetac zaštitnik Irske.
• 1736. — Giovanni Battista Pergolesi, talijanski skladatelj (* 1710.).
• 1782. — Daniel Bernoulli, švicarski matematičar i fizičar (* 1700.).
• 1853. — Christian Doppler, austrijski fizičar (* 1803.).
• 1864. — Alexandre Calame, švicarski slikar i grafičar.
• 1893. — Ljudevit Vukotinović, hrvatski književnik i znanstvenik (* 1813.).
• 1906. — Avram Đukić, srpski istoričar. (* 1844.).
• 1914. — Antun Gustav Matoš, hrvatski književnik (* 1873.).
• 1956. — Irena Kiri, francuska naučnica, nuklearni fizičar i hemičar.
• 1976. — Luchino Visconti (rođen 1906), talijanski režiser.
• 1978. — Eddie Aikau, havajski surfer (* 1946.).
• 1993. — Edo Kovačević, hrvatski slikar (* 1906.).
• 2002. — Van Tien Dung, komandant severno-vijetnamskih snaga.
• 2006. — Oleg Cassini, američki modni dizajner (* 1913.).
• 2011. — Michael Gough, britanski i engleski glumac (* 1916.).

.

Blagdani/Praznici

• Italija:.

Dan državnosti

• Irska:.
  • Sveti Patrik, svetac-zaštitnik.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar