Keltiberi

Iberijski poluotok oko 200. pne.

Keltiberi je naziv za drevne stanovnike Iberijskog poluotoka koji su govorili keltskim jezicima i živjeli krajem 1. milenijuma pne. Ta je grupa nastala kada su se Kelti iz Galije naselili na Iberijskom poluotoku te počeli miješati s tamošnjim predindoevropskim stanovništva, prije svega Iberijcima.

Arheologija Keltibere obično povezuje s Hallstatskom kulturom čiji se artefakti mogu naći u sjevernom dijelu današnje centralne Španije. Sam izraz Keltiberi (Celtiberi) je prvi iskoristio Diodor,[1] potom Apijan[2] and Marcijal[3] koji su prepoznali da je riječ o mješavini Kelta i Iberijaca; Strabon je pak smatrao da među Keltiberima dominiraju keltski primjesi. Od pojedinačnih plemena imenom su poznati Arevaci, Belli, Titti, i Lusones.

Keltiberski jezik je, pak, poznat iz tragova koji potiču iz 1. vijeka pne.. Za luzitanski, koji se govorio u pred-rimskoj Iberiji, se također navodi da je po nekim svojim karakteristikama pripadao keltskim jezicima. Luzitanci, koji su njime govorili, su dali ime Luzitaniji, rimskoj provinciji koja pokriva današnji Portugal i Extremaduru.

Izvori

  1. ↑ opis keltiberskih običaja u Diodorus Siculus v.33-34; Diodor ga temelji na izgubljenom tekstu Posidonija..
  2. ↑ Appian of Alexandria, Roman History.
  3. ↑ Bilbilis je bilo Marcijalovo rodno mjesto.

Eksterni linkovi

Keltiberi na Wikimedijinoj ostavi
  • Wikimedia Commons ima još multimedijalnih datoteka vezanih za: Celtiberians
  • Gamito, Teresa Júdice (September 2005). „The Celts in Portugal”. e-Keltoi (Center for Celtic Studies, University of Wisconsin-Milwaukee) 6: The Celts in the Iberian Peninsula: 571–605. 
  • Lorrio, Alberto J.; Gonzalo Ruiz Zapatero (February 2005). „The Celts in Iberia: An Overview”. e-Keltoi (Center for Celtic Studies, University of Wisconsin-Milwaukee) 6: The Celts in the Iberian Peninsula: 167–254. 
  • Ramos, Jesus Rodriquez (17. 03. 2006.). „Iberian Epigraphy Page”. Jesus Rodriquez Ramos. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-27. Pristupljeno 29. 11. 2008. 
  • „Botorrita 1” (German, Celtiberian). Quellentexte. Vienna: *indegermanistik wien: Institutsteil des Instituts für Sprachwissenschaft der Universität Wien. 2002. Pristupljeno 30 November 2008. 
  • Almagro-Gorbea, Martín; Alberto J. Lorrio (October 2004). „War and Society in the Celtiberian World”. e-Keltoi (Center for Celtic Studies, University of Wisconsin-Milwaukee) 6: The Celts in the Iberian Peninsula: 73–112. 
  • "The Celtiberian and Roman city of Tiernes" Arhivirano 2005-01-12 na Wayback Machine-u: an on-going excavation
  • James Grout: The Celtiberian War, part of the Encyclopædia Romana
  • Detailed map of the Pre-Roman Peoples of Iberia (around 200 BC) Arhivirano 2004-06-11 na Wayback Machine-u