2022 Ukrayna darbe girişimi, Rus Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından Ukrayna hükûmetini devirmek ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında şehirleri Rus Ordusu'na teslim etmek amacıyla Ukrayna'nın çeşitli şehirlerinde Rus yanlısı bir yönetim kurmak için yapılan başarısız bir girişimi ifade etmektedir. Rus istihbarat teşkilatı FSB ve devşirilen ATO gazileri darbeyi 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcında gerçekleştirecekti, ancak darbeye katılacak kişilerin Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) tarafından gözaltına alınması nedeniyle darbe planı nihayetinde iptal edildi.[1]
Darbe planı
Darbenin planlanmasına en geç 2021 yazında başlandı. Gözaltına alınan ve darbeye katılacak olan ajana göre, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcında, Rusya mevcut Ukraynalı yetkililere bir çağrı gönderecek, bu çağrıda Rusya Ukraynalı yetkilileri teslim olmaya çağıracak ve Ukrayna bunu reddederse, işe alınan Rus yanlısı ajanlar bir darbe düzenleyecekti. İlk olarak, hem Kiev'de hem de Ukrayna-Transdinyester sınırında olaylar çıkararak istila için bahane yaratacaklardı.[2] İstilanın başlamasının ardından, ajanlar Ukrayna'nın çeşitli şehirlerindeki idari binaları ele geçirmeye başlayacak, ardından buralara Rus yanlısı liderler yerleştirilecek, Ukrayna şehirleri teslim edilecek ve Rus birliklerine devredilecekti.[1] Darbe sırasında, durumu istikrarsızlaştırmak için kitlesel ayaklanmalar, kolluk kuvvetleriyle çatışmalar ve terörist saldırıları da gerçekleşecekti.[3][4] Ayaklanmalar sırasında sahte kan kullanılması da planlanmıştır.[4] Darbe sonrasında, Verkhovna Rada feshedilecek ve yerine, Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında ve Batı Ukrayna'da yeni kurulan Halk cumhuriyetlerinde Rus yanlısı bir kukla hükûmet rolü oynayacak olan Rus yanlısı bir Halk Rada'sı kurulacaktı.[1] Darbenin ardından Ukrayna'da Rusya yanlısı bir cumhurbaşkanı da kurulacaktı.[5][6] Plan, darbenin organizatörü ve kilit isimlerinin Mart ayı başında SBU tarafından İvano-Frankivsk ve Hmelnitski Oblastı'nda gözaltına alınması nedeniyle iptal edilmiştir.
Tepkiler
Rusya Dışişleri Bakanlığı darbeyle ilgili açıklamaları "dezenformasyon" olarak nitelendirdi ve İngiltere ile NATO'yu Ukrayna çevresinde "gerilimi tırmandırmakla" suçlarken, Rus diplomatik departmanı "Londra'yı mevcut hararetli durumda çok tehlikeli olan aptalca retorik provokasyonları durdurmaya ve Avrupa güvenliğinin güvenilir garantilerini sağlamak için gerçek diplomatik çabalara katkıda bulunmaya şiddetle çağırıyoruz" açıklamasında bulundu.[7]
Sky News'e göre, Ukrayna'nın yeni lideri olarak potansiyel bir aday olarak değerlendirilen Ukraynalı politikacı Yevhen Murayev, iddiayı "saçmalık" olarak reddetti.[8]
Kaynakça
- ^ a b c Mozgovoy, Ivan (5 Şubat 2022). "Блокада городов, "рада" из марионеток и концлагеря для активистов: СМИ узнали о планах Путина по оккупации Украины". Fakty i Kommentarii. 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022.
- ^ Sanger, David E. (14 Ocak 2022). "U.S. Says Russia Sent Saboteurs into Ukraine to Create Pretext for Invasion". The New York Times. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ "Полиция предотвратила теракт против руководства Украины - Енин". 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022.
- ^ a b "Переворот на Украине хотели устроить при помощи искусственной крови и огнетушителя". www.vesti.ru. 31 Ocak 2022. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
- ^ "Kremlin'in Ukrayna'da Rusya yanlısı bir yönetim kurma planı ifşa edildi". 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ "Confusion over UK claim that Putin plans coup in Ukraine". TheGuardian.com. 22 Ocak 2022. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ "Advance: Россия "дистанционно" устроит госпереворот на Украине". 25 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ "Rusya, Dışişleri Bakanlığı tarafından Ukrayna hükümetinin başına Kremlin yanlısı bir lider getirmeyi planlamakla suçlandı". 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
