Bursa'da toplu taşıma

Bursa'da toplu taşıma, 3 milyondan fazla nüfusa toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İldeki toplu taşıma işlemleri özel ve kamuya ait otobüs, raylı sistemler, teleferik ağları ve deniz araçlarıyla gerçekleştirilmektedir.

Raylı sistemler

Metro

İşletmedeki metro hatları

Başlangıç istasyonları	Açılış	Son genişletme	İstasyon sayısı	Uzunluk (km)
Geçit/Balat ↔ Arabayatağı/Yavuz Selim	29 Ekim 2001	28 Mart 2024	21	17,68
Uludağ Üniversitesi ↔ Kestel	29 Ekim 2001	5 Haziran 2014	31	31,21
Küçük Sanayi ↔ Demirtaşpaşa/Abdal	Sadece pik saatlerde çalışır.

İnşa halindeki metro hatları

Ad	Başlangıç istasyonları	İstasyon sayısı	Uzunluk (km)	Durum
	Şehir Hastanesi ↔ Geçit/Balat	3	6.1	İlk ihale Danıştay tarafından iptal edildi. Yeni ihale yapıldı ve inşaat çalışmaları devam ediyor.^[1] Hattın 2023-2024 yılları arasında tamamlanması bekleniyor.
	Görükle ↔ Uludağ Üniversitesi	2	3.5	21 Ocak 2023 tarihinde temeli atıldı.^[2]

Plan halindeki metro hatları

Ad	Başlangıç istasyonları	İstasyon sayısı	Uzunluk (km)	Durum
	Çalı ↔ Gürsu	23	28.81 km	Ulaşım Ana Planı Güncellemesi çalışmaları kapsamında yapılan talep analizleri ile Çalı-Gürsu Hattının yapımı planlanmaktadır.^[3]
	Çalı ↔ Demirtaş	17	20.70 km	Ulaşım Ana Planı Güncellemesi çalışmaları kapsamında yapılan talep analizleri ile Çalı-Demirtaş Hattının yapımı planlanmaktadır.^[4]

Tramvay

İşletmedeki tramvay hatları

Başlangıç istasyonları	Açılış	İstasyon sayısı	Uzunluk (km)
Osmangazi ↔ Heykel	12 Ekim 2013	16	6 km
Kent Meydanı ↔ Terminal	2 Temmuz 2022	11	9,5 km
Zafer ↔ Çınarönü	28 Mayıs 2011	9	2.2 km

Tren

Bandırma - Bursa - Osmaneli yüksek standartlı demiryolu

Balıkesir'deki Bandırma Garı ile Bilecik'teki Osmaneli YHT Garı arasında yapımı planlanan 201 kilometre uzunluğundaki yüksek standartlı demiryolu projesidir.^[5] 23 Aralık 2012'de dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ve TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman'ın katıldığı bir törenle temeli atılmıştır.^[6]

YSD hattının şu an Bursa ile Osmaneli arasındaki 105 kilometrelik kısmı inşa halinde olup, bu kısmın 2024'te hizmete girmesi planlanmaktadır. Kalan kısmının inşasıyla ilgili şu an için bir bilgi bulunmamaktadır. Hat tamamlandığında Ankara - İstanbul yüksek hızlı demiryolu ile entegre olacak ve Bursa'yı Ankara, İstanbul ve İzmir'e bağlayacaktır.^[5]^[7]^[8]

Lastik tekerlekli araçlar

BURULAŞ

Bursa’da çevreci ve konforlu araçlarla toplu taşımayı sürdürmek ve ulaşımda kamu hakimiyetini arttırmak amacıyla 2007 yılında 84 otobüsle BURULAŞ Otobüs Müdürlüğü planlama ve bakım faaliyetlerine başlamıştır. Görevi toplu taşıma hatlarını işletmek ve işlettirmek olan BURULAŞ Otobüs Müdürlüğü Bursa’nın 7 ilçesinde 325 özmal 156 kiralık toplam 481 otobüsle 139 hatta, içinde bulunulan çağın ve Bursa’nın gelişiminin sürekliliğine uygun çevreci, konforlu ve güvenli otobüs filosuyla ve eğitimli personeliyle 7/24 toplu taşıma hizmeti vermektedir.

Filoda bulunan otobüsler Avrupa standartlarına göre imal edilmiş, engellilerin kullanımına uygun ve klima donanımına sahip, ülkenin ekonomisine katma değer sağlayan yerli üretim araçlar olup, bakım ve temizlikleri periyodik olarak gerçekleşmektedir. Araç sürücüleri tecrübeli, yolcu ilişkileri konusunda eğitimli ve kullandıkları araçların donanımlarına hakim kişiler olarak toplu taşımada kaliteyi arttırmak için faaliyet göstermeye devam etmektedir.

Bütünleşik Filo takip sistemi sayesinde otobüslerin hareketleri incelenmekte ve işletmeye anında müdahale sağlanmaktadır. 2005 yılından itibaren geçilen bütünleşik bilet sistemi ile otobüslere binişlerde nakit kalkarak Türkiye’de bir ilke imza atılmış olup sistemin aktarma prensibine elverişli olması sebebiyle yolculuklar ekonomik bir biçimde gerçekleşmektedir.^[9]

Özel Halk Otobüsleri

2002 yılında yaklaşık 600 minibüs birleşerek 300 otobüs olarak hizmet vermeye başladı.

Bursa Özel Halk Otobüsçüleri Odası, Bursa’daki Batı’da 300, Doğu’da 55 Özel Halk Otobüsünün hizmetini yönetir. Rotaların planını yapar, hizmet seviyesini belirler ve hizmet kalitesini takip eder. Ayrıca duraklardan ve diğer hizmetlerden de sorumludur. Dünyadaki birçok gelişmiş otobüs işletmesinin yaptığı gibi otobüs hizmetleri Bursa’da da özel işletmeciler tarafından özel bir sözleşme altında verilmektedir.

Bursa otobüs ağı Türkiye’deki en büyük ve en kapsamlı şehir taşıma hizmetlerinden bir tanesidir. Her gün 355 üzerinde araç yaklaşık 180.000 yolcuyu 82 farklı rotaya taşımaktadır. Ayrıca bu taşıma ağı dinamiktir; Bursa’nın büyümesi ve onun ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilir.^[10]

Minibüs

Taksi Dolmuş

Deniz yolu

Bursa Deniz Otobüsleri

Bursa - İstanbul arasında deniz ulaşımını sağlamak amacıyla BURULAŞ'ın bünyesinde kurulan Bursa Deniz Otobüsleri (BUDO), Ocak 2013'te seferlerine başlamıştır.

İstanbul Deniz Otobüsleri

Mudanya Güzelyalı İskelesinden İstanbul'a seferler düzenlenmektedir.

Teleferik

Cumhuriyet’in 40.yıl kutlamalarının yapıldığı 1963 yılında İsviçreli şirket Von Roll Holding tarafından ülkenin en büyük kayak merkezi Uludağ’a yapılan teleferik hattı 29 Ekim 1963’te açılmıştır. İnşaatı 1958'de başlayan hat 5 senede tamamlanmıştır.

COVID-19 pandemisi sebebi ile alınan önlemler

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen toplu taşıma sistemlerinde yüz maskesi kullanılması zorunlu hale getirilmişti.^[11]
Sağlık çalışanları, toplu taşıma hizmetlerini ücretsiz kullanabilmekteydi.^[12]

Kaynakça

^ "Yenilen Bursa Şehir Hastanesi Metro İhalesini Kimler Ne Kadara Kazandı?". RayHaber | RaillyNews. 9 Mayıs 2021. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
^ SB.MD, BBB YAZILIM. "Metronun yeni rotası: Görükle". www.bursa.bel.tr. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
^ SB.MD, BBB YAZILIM. "Çalı-Gürsu Metro Hattı". www.bursa.bel.tr. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
^ "Bursa'ya iki yeni metro hattı geliyor! Çalı'dan Demirtaş'a kadar... - Lodoshaber.Com". www.lodoshaber.com. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
^ ^a ^b "TCDD 2021 yılı yatırım programı" (PDF). tcdd.gov.tr. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Bursa yüksek hızlı trene kavuşuyor". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2014.
^ "Bursa'nın hızlı treni 2023'te raylarda". Dünya. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021.
^ "Trenimiz de küme düştü: Adı artık 'hızlı tren' değil". Bursa Olay. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
^ "BURULAŞ A.Ş. - Bursa Büyükşehir Belediyesi". web.archive.org. 27 Şubat 2011. 27 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021.
^ "Bursa Özel Halk Otobüsçüleri Hakkımızda | Bursa Halk Otobüsçüleri – Otobüsleri". 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021.

Dış bağlantılar

g t d Bursa'da toplu taşıma
İşletmeciler	BURULAŞ Özel Halk Otobüsleri Minibüs Taksi Dolmuş Bursa Teleferik
Bilet	BursaKart
Otobüs	BURULAŞ BBBUS Özel Halk Otobüsleri
Metro	(Geçit/Balat – Arabayatağı/Yavuz Selim) (Uludağ Üniversitesi – Kestel) Sadece pik saatlerde: (Küçük Sanayi – Demirtaşpaşa/Abdal) İnşa hâlindekiler: (Şehir Hastanesi – Geçit/Balat (Kurtuluş – Uludağ Üniversitesi) Plan aşamasındakiler: (Çalı – Demirtaş) (Çalı – Gürsu)
Tramvay	(Kent Meydanı – Heykel) (Kent Meydanı – Terminal) (Zafer Plaza – Çınarönü)
Tren	Bandırma – Bursa – Osmaneli YSD
Denizyolu	BUDO İDO
Teleferik	Teferrüç - Oteller Bölgesi
İtalik yazılı olan hatlar kısmen tamamlanmış, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır.

Türkiye'deki raylı sistem hatları

Metro
(liste)

İstanbul	(Yenikapı – Atatürk Havalimanı) (Yenikapı – Kirazlı) (Yenikapı – Hacıosman & Sanayi Mahallesi – Seyrantepe) (Bakırköy Sahil – Kayaşehir Merkez) (Kadıköy – Sabiha Gökçen Havalimanı) (Üsküdar – Samandıra Merkez) (Levent – Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü) (Yıldız – Mahmutbey) (Bostancı – Parseller) (Ataköy – Olimpiyat) (Gayrettepe – Arnavutköy Hastane) İnşa hâlindekiler (Yıldıztepe) (Tavşantepe – Kaynarca Merkez – İçmeler) (Samandıra Merkez – Sultanbeyli & Sancaktepe Şehir Hastanesi) (Kabataş – Yıldız & Mahmutbey – Hastane) (Mimar Sinan) (Pendik Merkez – Kaynarca Merkez – Fevzi Çakmak) (Arnavutköy Hastane – Halkalı) (60. Yıl Parkı – Kâzım Karabekir) (Emek – Yenidoğan) (Altunizade – Bosna Bulvarı) Proje aşamasındakiler (Kirazlı – Halkalı) (Yenikapı – Sefaköy & Hacıosman – Sarıyer & Seyrantepe – Alibeyköy Cep Otogarı) (Sabiha Gökçen Havalimanı – Kurtköy YHT & İçmeler – Tuzla) (Sultanbeyli – Kurtköy YHT) (Hastane – Saadetdere) (Sabiha Gökçen Havalimanı – Kurtköy YHT) (Söğütlüçeşme – Emek) (Bosna Bulvarı – Küçüksu) (Sefaköy – TÜYAP) (HızRay / Beylikdüzü – Sabiha Gökçen Havalimanı)
Ankara	(Kızılay – Batıkent) (Kızılay – Koru) (Batıkent – OSB-Törekent) (Kızılay – Şehitler) (AŞTİ – Dikimevi) İnşa hâlindekiler (AŞTİ – Söğütözü) Proje aşamasındakiler (Koru – Yaşamkent & Koru – Devlet Mahallesi) (Şehitler – Forum) M5 (Kızılay – Atatürk Sitesi) M6 (Gar – Çubuk) M7 (Gar – Ovacık) (Dikimevi – Natoyolu)
İzmir	(Kaymakamlık – Evka 3) İnşa hâlindekiler M2 (Üçyol – Çamlıkule) Proje aşamasındakiler (Evka 3 – Bornova Merkez) (Kaymakamlık – Zeytinalanı) M2 (Çamlıkule – İnkılap) M3 (Menderes – Konak) M4 (Bornova Merkez – Menemen Plastik OSB 1) M5 (Halkapınar – Otogar) M5 (Otogar – Kemalpaşa)
Bursa	(Geçit/Balat – Arabayatağı/Yavuz Selim) (Uludağ Üniversitesi – Kestel) Sadece pik saatlerde (Küçük Sanayi – Demirtaşpaşa/Abdal) İnşa hâlindekiler (Şehir Hastanesi – Geçit/Balat) (Kurtuluş – Uludağ Üniversitesi) Proje aşamasındakiler (Çalı – Gürsu) (Çalı – Demirtaş)
Adana	M1 (Hastane – Akıncılar)
Kocaeli	İnşa hâlinde M1 (Darıca Sahil – Gebze OSB)
Mersin	İnşa hâlinde M1 (Üç Ocak – Viranşehir)
Gaziantep	Proje aşamasında M1 (Gar – Şehir Hastanesi)
Konya	Proje aşamasında M1 (Meram Belediyesi – Necmettin Erbakan Üniversitesi)

Tramvay
(liste)

İstanbul

Nostaljik	(Taksim – Tünel) (Kadıköy – Moda)
Modern	(Kabataş – Bağcılar) (Topkapı – Mescid-i Selam) (Eminönü – Alibeyköy Cep Otogarı)

Ankara

Ankara nostaljik tramvayı

İzmir

T1 (Alaybey – Ataşehir Kavşağı)
T2 (Fahrettin Altay – Halkapınar)
T3 (Semra Aksu – Kâtip Çelebi Üniversitesi – Ataşehir Kavşağı)

İnşa hâlindekiler

T1 (Ataşehir – Mavişehir İZBAN)

Proje aşamasındakiler

T4 (Bostanlı İskele – Örnekköy)

Bursa

(Heykel – Kent Meydanı)
(Kent Meydanı – Terminal)
(Zafer Plaza/Pirinç Han – Çınarönü)

Antalya

(Fatih – Havalimanı)
(Fatih – EXPO)
(Müze – Zerdalilik)
(Müze – Varsak)

Proje aşamasındakiler

(Kadınlar Plajı - Kepez Belediyesi)
(Büyükşehir Belediyesi - Kundu)

Konya

T1 (Alaaddin – Selçuk Üniversitesi)
T2 (Alaaddin – Adliye)

Kocaeli

(Otogar – Kuruçeşme)
(Kanalyolu-Şehir Hastanesi)

İnşa hâlindekiler

Otogar-Kocaeli Stadyumu

Gaziantep

(Adliye – Burç Kavşağı)
(Adliye – Gar)
(İbni Sina – Gar)

Kayseri

(Organize Sanayi – İldem)
(Cumhuriyet Meydanı – Talas)
(Kumsmall AVM – İldem)
(Cumhuriyet Meydanı – Anayurt)

Samsun

T1 (Gar – OMÜ Rektörlük / Batı Garajı)
T2 (Gar – Stadyum)
T3 (OMÜ Rektörlük / Batı Garajı – OMÜ Yurtlar)

Eskişehir

1 (Otogar – SSK)
3 (OGÜ – SSK)
4 (OGÜ – Otogar)
7 (OGÜ – Çankaya)
8 (SSK – Batıkent)
9 (SSK – Çamlıca)
10 (Şehir Hastanesi – Kumlubel)
12 (75. Yıl – OGÜ)

Trabzon

Proje aşamasında

Trabzon Meydanı – Şehir Hastanesi

Füniküler
(liste)

İstanbul

İşletmede	(Taksim – Kabataş) (Karaköy – Beyoğlu) (Seyrantepe – Vadistanbul) (Rumeli Hisarüstü – Aşiyan)
Proje aşamasında	(İTÜ – İstinye) (Anadolu Hisarı – Küçüksu) (Tophane – Şişhane) (Avcılar Merkez – Avcılar İDO) (Kavacık – Çubuklu) (Altunizade – Çengelköy) (Altunizade – Beylerbeyi) (Ortaköy – Yıldız)

İzmir

Proje aşamasında	F (Yeşildere – Aziziye)

Banliyö treni
(liste)

İstanbul

Marmaray

İşletmede	(Halkalı – Gebze) (Ataköy – Pendik)

Raylı Sistem

İşletmede	(Halkalı – Bahçeşehir) (Sirkeci – Kazlıçeşme)

Ankara

Başkentray

İşletmede	(Sincan – Kayaş)
İnşa hâlinde	(Sincan – Akçaören)

İzmir

İZBAN

İşletmede	Güney (Selçuk – Tepeköy & Tepeköy – Cumaovası) Merkez (Cumaovası – Menemen) Kuzey (Menemen – Aliağa)
İnşa hâlinde	Kuzey (Aliağa – Bergama)
Proje aşamasında	Güney (Torbalı – Tire – Ödemiş)

Gaziantep

Gaziray

İşletmede	(Başpınar – Taşlıca)

Konya

KonyaRay

İnşa hâlinde	(Yaylapınar – 2. Organize)

Afyonkarahisar

AFRAY

İnşa hâlinde	Etap 1 (Kocatepe Üni. ANS Kampüsü – Park Afyon) Etap 2 (Spor Kompleksi – Beyazıt) Etap 3 (Spor Kompleksi – AVM Bölgesi) Etap 3 (Park Afyon – Millet Bahçesi) Etap 3 (Karşıyaka – Otogar/Şehir Hastanesi) Etap 3 (Beyazıt – Askerî Havalimanı)