Kanalizasyon
Kanalizasyon ya da lağım döşemi, pis ve atık suların özel kanallar aracılığıyla toplanıp atılmasını sağlayan altyapı sistemidir. Bu kanallarda künk ya da büz adı verilen kalın borular kullanılır. Atık karasu, gri su, lağım suyu, yağmur suyu taşınır.
Ayrıca bunların bir zarar görmesi (delinme, yanma, kırılma, patlama ) sonucunda etrafa kötü koku yayılabilir. Yani kanalizasyon borularının çok sağlam olması lazımdır.
Kanalizasyon hatları genellikle 1/2 dolulukta 2fps hızla akacak şekilde tasarlanır. Asgari akış hızı, boruların temiz kalmasını sağlar ve katı madde birikimini engeller. Bina içi sistemlerde eğim %1 ile %2 arasında olmalıdır. Bina dışındaki sistemin uç (dış) noktalarındaki borular, en az %1 eğimle tasarlanmalıdır. Bu uç noktalardaki borularda az akış olacağından, %1 eğim, boruların temiz kalmasına yardımcı olur.
Yatay eğrilikli borular pek istenmese de bazı durumlarda gerekli olabilir. Böyle durumlarda, boru düzmüş gibi hesaplanır ve gerekli minimum eğime %50 eklenir. Böylece, borunun eğriliğinden kaynaklanan hidrolik enerji kaybı dengelenmiş olur.
Menhol bağlantılarında, aynı çaplı borular bağlanırken, akış yönünde aşağıda kalan boru, yukarıdaki borudan en az 0,025 m daha alçak konulmalıdır. Eğer, boru çapı değişiyorsa, boruların çapının %80'ine karşılık gelen yükseklikleri eşleştirilmelidir.
Kanalizasyon ağının bulunmadığı yerlerde genellikle lağım çukuru kullanılır.
Türleri
- Birleşik kanalizasyon
- Merkezi olmayan atık su sistemi
- Drenaj-atık-havalandırma sistemi
- Atık kanalizasyon
- Yerçekimi kanalizasyon
- Deşarj
- Sıhhi kanalizasyon
- Basitleştirilmiş kanalizasyon
- Kanalizasyon ızgarası
- Vakumlu kanalizasyon
Ayrıca bakınız
- Su temini ve sanitasyon tarihi
- Rögar kapağı
- Atık su arıtımı
- Su kirliliği
