Kavalalı İbrahim Paşa

Kavalalı İbrahim Paşa
Mısır ve Sudan Valisi
Hüküm süresi	2 Mart - 10 Kasım 1848
Önce gelen	Kavalalı Mehmed Ali Paşa
Sonra gelen	I. Abbas Hilmi Paşa
Doğum	1789 Drama, Rumeli Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	10 Kasım 1848 (59 yaşında) Kahire, Mısır Hidivliği
Hanedan	Kavalalılar Hanedanı
Babası	Kavalalı Mehmed Ali Paşa
Annesi	Nusretli Emine
Dini	Sünni İslam

Kavalalı İbrahim Paşa (1789, Kavala - 10 Kasım 1848, Kahire), kazandığı askeri başarılarla Mısır'da Kavalalı yönetiminin yerleşmesinde önemli rol oynayan Mısır valisi.

Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın büyük oğludur. Babasının Mısır valiliğinin onaylanmasından (Temmuz 1805) hemen sonra Mısır'a gitti. 1807 sonlarında Mısır defterdarlığına atandı. 1812'de Said'de (Yukarı Mısır) güçlenen Kölemen etkisini kırdı.

Hicaz'da başlayan Vahhabi ayaklanmasını bastırmak üzere, Eylül 1816'da Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından Hicaz'a gönderildi. Aralık 1817'de kendisine Babıali tarafından paşalık unvanı verildi. 1818'de Vahhabilerin merkezi Diriye'yi kuşattı ve Vahhabi emiri Abdullah bin Suud'u tutsak etti. Hac yollarının güvenliği açısından önemli olan bu zaferiyle İslam dünyasında saygınlık kazandı (Osmanlı-Suudi Savaşları).

1824'te Mora ve Girit'te çıkan ayaklanmaların bastırılması için Osmanlı Padişahı II. Mahmut Mısır'dan yardım isteyince, İbrahim Paşa, Yunanistan'a girdi ve Mora'ya egemen oldu. Bu durumdan rahatsız olan İngiltere, Fransa ve Rusya bir donanma göndererek 20 Ekim 1827'de Navarin Deniz Savaşı'nda Osmanlı-Mısır donanmasını yaktı.

Mora Valilği karşılığında Osmanlılara yardım gönderen Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Mora elden çıkınca bu yardım karşılığında Suriye valiliğini istedi. Bu isteğinin kabul edilmemesi üzerine İbrahim Paşa'yı Suriye üzerine gönderdi. İbrahim Paşa, 1831'de bütün Suriye'yi denetimi altına aldı. Üzerine gönderilen Osmanlı ordularını ez-Zarra, Halep ve 21 Aralık 1832'de Konya'da Konya Muharebesi ile bozguna uğratarak 1833'te Kütahya'ya girdi. Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti ile Mısır yönetiminin arasını buldular. 14 Mayıs 1833 tarihinde yapılan Kütahya Antlaşmasıyla Suriye, Filistin ve Adana, Mısır'a bırakıldı. İbrahim Paşa, Suriye genel valisi oldu. Ama bir süre sonra koyduğu ağır vergiler ve zorunlu askerlik uygulaması Suriye ve Lübnan'da geniş çaplı ayaklanmalara yol açtı. Ardından daha büyük bir tehlike oluşturan Dürzi ayaklanması başladı. Yıllar süren bu ayaklanmaların İbrahim Paşa'yı yıpratmasından yararlanmak isteyen Osmanlılar, 1839'da Mısır'a savaş açtılar. İbrahim Paşa, Osmanlı ordusunu Nizip Muharebesi'nde bozguna uğrattı (24 Haziran 1839).

Osmanlı Devleti'nin dağılacağından korkan Avrupa devletleri (İngiltere ve Avusturya) 1840'ta Londra Antlaşması'nın yapılmasını sağladılar. Bu antlaşma ile İbrahim Paşa, Mısır yönetiminin babadan oğula geçmesi karşılığında Suriye ve Adana'dan vazgeçti. İngiliz donanması Kavalalıları tehdit edince, Mısır kuvvetleri işgal altında tuttukları topraklardan çekildi (1840-1841). İbrahim Paşa babasının bunaması üzerine 1848'de valiliğe atandı, ama kısa bir süre sonra hayatını kaybetti.

Ayrıca bakınız

• Kavalalı Tosun Paşa
• Kavalalılar Hanedanı
• Osmanlı-Suudi Savaşları
• Osmanlı Devleti
• Mısır
• Mısır Hidivliği