Kuropalatis

Kuropalatis (Yunanca: κουροπαλάτης) ya da cura palatii ("saraydan sorumlu olan [kişi]")^[1], Bizans İmparatorluğu'nda I. Justinianus (h. 527-565) döneminden 12. yüzyıl Komninos Hanedanı'na kadar en yüksek saray unvanlarından biri.^[2] Kuropalatai görevinin elinde tutan kişinin eşinin kullandığı dişi formu kuropalatissa idi.

Unvanın tarihi ve doğası

Bu unvan, imparatorluk sarayının bakımıyla görevli olan (cf. Batı Avrupalı "majordomo"), castrensis palatii altında bir sırada, vir spectabilis görevlisi olarak erken 5.yüzyılda ilk (curapalati olarak) kaydedilmiştir.^[3] İmparator I. Justinianus (h. 527-565) yeğeni ve ardılı II. Justinus'u 552 yılında Kuropalatis yaptığında ofis yeni bir önem kazanmış,^[4] ve Sezar'ın ve nobilissimus'un yanında sıralanan en yüce onurlardan biri olmuştur, onlar gibi, imparatorluk ailesinin üyeleri için öncelikli ayrılmıştı. Ancak, onların aksine, daha sonra, çoğunlukla Kafkasya'dan önemli yabancı yöneticilere verildi. Böylece, 580'lerden 1060'lara kadar, on altı Gürcü iktidardaki prens ve kralın yanı sıra 635'ten sonra, birçok Ermeni hanedan üyesi onurlandırıldı.^[2][5]

899 yılında yazılmış olan Filotheos'un Klētorologion'una göre, rütbenin işareti kırmızı tunik, pelerin ve kemerdi. Bizans imparatoru tarafından verilen ödül, alıcının makama yükseltildiğini gösterirdi.^[6] 11. ve 12. yüzyılda, unvan daha önceki önemini yitirmişti:^[7] imparatorluk ailenin dışındaki generallere onursal bir unvan olarak verildi,^[1] ve onun görevleri, asıl rolü imparatorluk elbise dolabı ile sınırlı olan protovestiarios tarafından kademeli olarak üstlenildi.^[8] Unvan, Paleologos Hanedanı'na kadar devam etti, ancak nadiren kullanıldı.^[1]

Bu görevde bulunan önde gelen Bizanslılar

• II. Justinus, dayısı İmparator I. Justinianus (h. 527-565) hükümdarlığında.^[9]
• Baduarius, kayınpederi İmparator II. Justinus (h. 565-578) hükümdarlığında.^[10]
• Petros, İmparator Mauricius'un (h. 582-602) kardeşi.^[9]
• Domentziolus, İmparator Phocas'ın (h. 602-610) yeğeni.^[9]
• Theodorus, İmparator Herakleios'un (h. 610-641) kardeşi.^[9]
• Artabasdos, İmparator III. Leon (h. 717-741) hükümdarlığında.^[9]
• I. Mihail, İmparator I. Nikiforos'un (h. 802-811) damadı.^[9]
• Bardas, İmparator III. Mihail'in (h. 842-867) dayısı ve etkin naibi.^[9]
• Leo Fokas, general ve İmparator II. Nikiforos'un (h. 963-969) kardeşi.^[9]

Ayrıca bakınız

• Darigbed Sasani eşdeğeri

Kaynakça

Özel

Genel

• Bury, J. B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century – With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos [Dokuzuncu Yüzyılın İmparatorluk İdari Sistemi - Filotheos'un Kletorologion'unun Gözden Geçirilmiş Metni ile] (İngilizce). Londra: Oxford University Press. OCLC 1046639111 – Archive.org vasıtasıyla. 
• Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
• Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., (Ed.) (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527–641. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20160-5. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
• Rapp, Stephen H. (2003). Studies In Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts. Louvain, Belgium: Éditions Peeters. ISBN 90-429-1318-5. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
• Toumanoff, Cyril (1963). Studies in Christian Caucasian History. Washington, District of Columbia: Georgetown University Press.