Aeterni Patris (llatí, «del pare etern») és una encíclica sobre la restauració de la filosofia cristiana i particularment el tomisme, per aturar l'èxit de corrents filosòfics modernistes i els mètodes científiques basades en el lliure examen. Va ser publicada el 4 d'agost del 1879 pel papa Lleó XIII (1810-1903).[1]
Va donar un estímul considerable al romanticisme catòlic i el corrent filosòfic del neotomisme, que volia crear una actualització de les idees de Tomàs d'Aquino en un intent de recuperar el terreny perdut a corrents filosòfics del segle xix com el modernisme, el racionalisme el naturalisme, el positivisme i el relativisme que es van desenvolupar fora de l'àmbit de l'Església Catòlica. Per aquests avenços i noves idees, la posició del «sobrenatural» no quedava clar, i hi havia «homes, en fi, fascinats per les noves ciències, i especialment per les ciències auxiliars de la història que començaren a afeblir la confiança en els continguts històrics de la Bíblia.» una evolució davant la qual l'Església no volia quedar-se inactiva.[2]
A Catalunya, Josep Torras i Bages (1846-1916) en va ser un dels principals defensors. Dona la culpa de la proliferació de les idees de l'«humanisme viciós» de la ciència, contra el qual Lleó XIII «ilustrador de la Italia y de la Europa y del universo mundo»[3] va actuar, als diaris que són un obstacle a l'exercici de la perfecció cristiana i a la santedat. Segons Bages, la premsa, tot i catòlica «a lo menos a España» no compleix el seu deure d'edificar els lectors segons les instruccions del papa.[3]
En aplicació de l'encíclica, tot arreu al món catòlic es van crear acadèmies (neo)tomístes que havien de sostenir l'ofensiva per restaurar la preeminència de l'església en el debat filosòfic i científic, considerada com la principal adquisició de Tomàs d'Aquino. Així, el 1880 va obrir a Barcelona l'Academia Teológico-filosófico-literaria de Sto. Tomás de Aquino y de Sn. Juan Crisóstom dins del Seminari Conciliar.[4]
«
Tothom que veu la malícia de la nostra època, i abraça amb el pensament la condició de les coses públiques i privades, descobrirà sense dubte que la causa fecunda dels mals que avui ens derroten i amenacen, són els principis perversos sobre les coses divines i humanes, emanats des de fa temps de les escoles de filosofia, i que s'han introduït en totes les capes de la societat i que comencen sent acceptades per un nombre creixent d'esperits.
↑Vilanova, Evangelista. «Modernisme i antimodernisme religiós». A: Francesc Fontbona (ed.). El Modernisme. Edicions Enciclopèdia Catalana, 2002-2004.
↑ 3,03,1Torras i Bages, Josep. «El clero en la vida social moderna». A: Obres completes. volum I. L'Abadia de Montserrat, 1984, p. 179-180. ISBN 9788478261611.
↑Subirà i Blasi, Enric. El Seminari de Barcelona, (1593-1917). volum 49 de Scripta et Documenta. Barcelona: L'Abadia de Montserrat, 1993, p. 268. ISBN 9788478264704.
Bibliografia
Pecci, Vincenzo Gioacchino. Epístola encíclica Aeterni Patris del Sumo Pontífice León XIII sobre la restauración de la filosofía cristiana conforme a la doctrina de Santo Tomás de Aquino (en llatí, castellà, francès, italia, anglès). Vaticà, 4 d'agost del 1879. (text complet original)
Qui Pluribus • Praedecessores Nostros • Ubi Primum • Ubi Primum • Nostis Et Nobiscum • Exultavit Cor Nostrum • Nemo Certe Ignorat • Probe Noscitis Venerabiles • Inter Multiplices • Neminem Vestrum • Optime Noscitis • Apostolicae Nostrae Caritatis • Optime Noscitis • Singulari Quidem • Cum Nuper • Amantissimi Redemptoris • Cum Sancta Mater Ecclesia • Qui Nuper • Nullis Certe Verbis • Amantissimus • Quanto Conficiamur Moerore • Incredibili • Maximae Quidem • Quanta Cura • Meridionali Americae • Levate • Respicientes • Ubi Nos • Beneficia Dei • Saepe Venerabiles Fratres • Quae In Patriarchatu • Quartus Supra • Etsi Multa • Vix Dum A Nobis • Omnem Sollicitudinem • Gravibus Ecclesiae • Quod Nunquam • Graves Ac Diuturnae
Inscrutabili Dei Consilio • Quod Apostolici Muneris • Aeterni Patris • Arcanum divinae sapientia • Grande Munus • Sancta Dei Civitas • Diuturnum • Licet Multa • Etsi Nos • Auspicato Concessum • Cum Multa • Supremi Apostolatus Officio • Nobilissima Gallorum Gens • Humanum Genus • Superiore Anno • Immortale Dei • Spectata Fides • Quod Auctoritate • Iampridem • Quod Multum • Pergrata • Vi È Ben Noto • Officio Sanctissimo • Quod Anniversarius • In Plurimis • Saepe Nos • Libertas praestantissimum donum • Quam Aerumnosa • Etsi Cunctas • Exeunte Iam Anno • Magni Nobis • Quamquam Pluries • Sapientiae Christianae • Dall'alto Dell'apostolico Seggio • Catholicae Ecclesiae • In Ipso • Rerum Novarum • Pastoralis • Pastoralis Officii • Octobri Mense • Au Milieu Des Sollicitudes • Quarto Abeunte Saeculo • Magnae Dei Matris • Custodi Di Quella Fede • Inimica vis • Ad Extremas • Constanti Hungarorum • Laetitiae Sanctae • Providentissimus Deus • Praeclara Gratulationis Publicae • Litteras A Vobis • Iucunda Semper Expectatione • Orientalium Dignitas • Christi Nomen • Longinqua • Permoti Nos • Adiutricem • Insignes • Satis Cognitum • Fidentem Piumque Animum • Divinum Illud Munus • Militantis Ecclesiae • Augustissimae Virginis Mariae • Affari Vos • Caritatis Studium • Spesse Volte • Quam Religiosa • Diuturni Temporis • Quum Diuturnum • Testem Benevolentiae Nostrae • Annum Sacrum • Depuis Le Jour • Paternae • Omnibus Compertum • Tametsi Futura Prospicientibus • Graves de Communi Re • Gravissimas • Reputantiubus • Urbanitatis Veteris • In Amplissimo • Quod Votis • Mirae Caritatis • Quae Ad Nos • Fin Dal Principio • Dum Multa
E Supremi • Ad Diem Illum Laetissimum • Iucunda Sane • Acerbo Nimis • Il Fermo Proposito • Vehementer Nos • Tribus Circiter • Pieni L'animo • Gravissimo Officii Munere • Une Fois Encore • Pascendi Dominici Gregis • Communium Rerum • Editae Saepe • Notre Charge Apostolique • Iamdudum • Lacrimabili Statu • Singulari Quadam
Ad Beatissimi Apostolorum • Humani Generis Redemptionem • Quod Iam Diu • In Hac Tanta • Paterno Iam Diu • Pacem, Dei Munus Pulcherrimum • Spiritus Paraclitus • Principi Apostolorum Petro • Annus Iam Plenus • Sacra Propediem • In Praeclara Summorum • Fausto Appetente Die
Ubi Arcano Dei Consilio • Rerum Omnium Perturbationem • Studiorum Ducem • Ecclesiam Dei • Maximam Gravissimamque • Quas Primas • Rerum Ecclesiae • Rite Expiatis • Iniquis Afflictisque • Mortalium Animos • Rerum Orientalium • Divini Cultus • Mens Nostra • Divini Illius Magistri • Quinquagesimo Ante • Ad Salutem • Casti Connubii • Quadragesimo Anno • Non Abbiamo Bisogno • Nova Impendet • Caritate Christi Compulsi • Lux Veritatis • Acerba Animi • Dilectissima Nobis • Ad Catholici Sacerdotii • Vigilanti Cura • Mit Brennender Sorge • Divini Redemptoris • Nos Es Muy Conocida • Ingravescentibus Malis • Humani Generis Unitas
Ad Petri Cathedram • Sacerdotii Nostri Primordia • Grata Recordatio • Princeps Pastorum • Mater et Magistra • Aeterna Dei Sapientia • Paenitentiam Agere • Pacem in Terris