Menda

Menda
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaLamiales
FamiliaLamiaceae
SubfamiliaNepetoideae
Generoa Mentha
L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakmenda hosto eta plant as food (en) Itzuli

Menda (izen zientifikoa, Mentha) bere usain eta zaporeagatik, balio kulinario handiko landarea da, gastronomian zein botika edo bestelakoetan erabilia. Asiako erditik eta Mediterraneotik hedatzen dira, jatorriz, espezieak. Lamiales ordenaren barruan kokatzen da. Haren barruan, 13tik 18ra espezie deskribatu dira. Hibrido ugari daude, elikaduran erabilera dutelako.

Beste izen batzuk daude: batana, astamenda, astobatana, kukusobelarra, mendeza, txortaloa, ardi-belarra edo erraldo-belarra[1].

Espezieak

  • Mentha aquatica
  • Mentha arvensis
    • Mentha arvensis var. sachalinensis
    • Mentha canadensis (sin. M. arvensis var. canadensis)
  • Mentha asiatica
  • Mentha australis
  • Mentha cervina
  • Mentha citrata (sin. M. odorata)
  • Mentha crispata
  • Mentha cunninghamii
  • Mentha dahurica
  • Mentha diemenica
  • Mentha gattefossei
  • Mentha grandiflora
  • Mentha haplocalyx
  • Mentha japonica
  • Mentha kopetdaghensis
  • Mentha laxiflora
  • Mentha longifolia
  • Mentha pulegium (txortaloa)
  • Mentha requienii
  • Mentha sachalinensis
  • Mentha satureioides
  • Mentha spicata (sin. M. viridis)
  • Mentha suaveolens (sin. M. rotundifolia)
  • Mentha vagans

Hibrido batzuk

  • Mentha × piperita edo mendafina
  • Mentha × rotundifolia, astamenda edo batana

Gastronomian erabilienak

  • Mendabeltz Mentha spicata: Mendafinak baino zapore sarkorragoa, gogorragoa, ez hain freskoa, entsaladetarako eta azkenburukoak prestatzeko. Infusiotan ere asko erabiltzen da.
  • Mendafin Mentha piperita: Entsalada eta prestaketa freskoak ontzeko, baita azken burukoak prestatzeko ere.

Erreferentziak

  1. Loreakasmatzen.net

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q47859
  • Commonscat Multimedia: Mentha / Q47859
  • Wikispecies Espezieak: Mentha

  • Identifikadoreak
  • LCCN: sh85083723
  • NDL: 00562840
  • NKC: ph991562
  • Datu taxonomikoak
  • African Plant DB: 192545
  • BioLib: 41137
  • Dyntaxa: 1006318
  • EOL: 38386
  • Fl. China: 120248
  • GBIF: 2927173
  • GRIN: https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=7464
  • IPNI: 30016176-2
  • ITIS: 32264
  • NCBI: 21819
  • W3TROPICOS: 40017134
  • USDA Plants: MENTH
  • VASCAN: 1408
  • Medikuntzako identifikadoreak
  • MeSH: D027541
  • Wd Datuak: Q47859
  • Commonscat Multimedia: Mentha / Q47859
  • Wikispecies Espezieak: Mentha
  • i
  • e
  • a
Usain-belarrak
Albaka • Apio • Apoperrexil • Astaizpiliku • Baratxuri • Ereinotz • Erromero • Ezkai • Labanda • Mandaperrexila • Mendaro • Mihilu • Oregano • Perrexil • Porru • Salbia sendakari • Sarpoil • Tipula • Tipulatx • Tipuleta • Tipulin • Zainzuri
Espeziak
Ailorbe • Aingeru-belar landatu • Alpinia • Anis • Azafrai • Azitrai • Banilla • Binagrera • Errefau min • Erregaliz • Ezamihilu • Garraiska • Iltze • Intxaur muskatu • Ipuru • Isipu-belar • Jengibre • Kanela • Kardamomo • Kartamo • Kumino • Kurkuma • Legeltxor • Malba • Martorri • Menda • Mendafin • Mendi-apio • Mirra • Mirto • Mitxoleta • Piperbeltz • Pipermin • Piperrauts • Sesamo • Tamarindo • Txikoria-belar • Txarpoil • Txinatar anis • Usagari • Ziape • Ziape beltz • Zumake
Espezia-nahasketa
Adobo • Baharat • Berbere • Cajun • Curry • Dukkah • Garam masala • Mitmita • Panch phoron • Ras el hanout • Shichimi • Tabil • Za'atar
Ongailuak
Gomashio • Harissa • Karashi • Tabasko • Tahini • Worcestershire saltsa • Wasabi • Ziape