Vár (Eskandinaviar mitologia)

Vár (Eskandinaviar mitologia)
Eskandinaviar mitologia
Ezaugarriak
Sexuaemakumezkoa
Familia
Anai-arrebakSigyn
KidetzaÁsynjur (en) Itzuli

Mitologia nordikoan, zin eta akordioekin lotutako jainkosa da Vár (Antzinako Nordikoa, "promesa"[1] edo "laztan"[2] esan nahi duena). Váren aipamena Edda poetikoan egiten da, XIII. mendean, aurreko iturri tradizionalen bidez bildua; Prose Edda, Snorri Sturlusonek XIII. mendean idatzia; eta kenning-ak, Skaldica poesian eta inskripzio errunikotan aurkitutakoak. Ikertzaileek jainkosaren inplikazioei buruzko teoriak proposatu dituzte [3].

Aipamenak literaturan

Edda poetikoko Rymskvip poeman, jötunn Þrymr-ek Var-en bedeinkazioa egiten du bere "emaztegaiak"(Thor jainkoa Freyja jainkosa bezala mozorrotuta), haien ezkontzan Thor-en mailu erreguarekin, Mjöllnir, santifikatua izan eta gero[4].

Benjamin Thorpe itzulpena:
Orduan esan zuen Thrym-ek,
Thursars jauna:
Ekarri mailua, ,
sagaratuko den emaztegaia;
jarri Miöllnir
dontzeilaren belaunen gainean;
elkar gaitzazu bata bestearekin Vör-en eskutik
Henry Adams Bellows translation:
Gero, Thrymek ozenki hitz egin zuen,
erraldoien buruzagia:
"Ekarri mailua andregaia santifikatzeko; Dontzeilaren belaunen gainean utzi Mjollnir, gure eskua Vorrek bedeinka dezan"

Prose Edda Gylfaginning-en liburuko 35. kapituluan, High-ek Gangleri (mozorrotutako Gylfi errege gisa deskribatua) asynjuren inguruan hitz egiten dio. High-ek Várri bederatzigarrena jartzen dio zerrendan berak kapituluan aurkezten dituen hamasei ásynjurren artean, eta hari buruzko informazioa ematen du[5].

« Bederatzigarren Vár: emakumeek eta gizonek beren artean egiten dituzten zin eta akordio pribatuak entzuten ditu. Beraz, kontratu horiei varar esaten zaie. Hausten dituztenak ere zigortzen ditu »

—[6]


Gainera, Var beste bi aldiz agertzen da Prose Eddan. Prose Edda Skáldskaparmál liburuaren 75. kapituluan, Var 27 asynjur izenen zerrenda batean agertzen da.[7] 87. kapituluan, Váren izena kenning batean erabiltzen da Þjóðólfur úr Hvini[8] eskaldorenHaustlöng poeman, Skaði("arku-soka-Vár") jainkosari erreferentzia eginez. 1300. urtearen inguruan Norvegiako Bergen makil batean inskribatutako inskripzio runar batek merkataritza-transakzio komun baten berri ematen du, eta jarraian, desadoz dagoen eskriba baten bertso bat Varrek aipatzen duena [3].

«
"Alanbrezko Var jakintsua ["filigranako emakumea", "emakume jakintsua" esan nahi duena] zorigaizto sentitzen da (ni).
Berdelen lurreko [ziurrenik urrea] Eir [emakumea] sarritan hartzen du nire ametsa
 »

—[9].

Mindy Macleod-ek eta Bernard Mees-ek esan zuten inskripzioaren lehen lerroak funtsean "emakumeek miserable egiten naute" edo ezkontzeak miserable egiten nau" esan nahi dute, bigarren lerroak berriz, "emakumeek sarritan loaldi asko kentzen dizkidate".[10]

Teoriak

Þrymskviða-en Váren ezkontza-zeremoniaren erreferentziari dagokionez, Andy Orcharden iritziz, "erritu horren antzinatasuna ez dago argi". Britt-Mari Näsström-ek dio, beste jainkosa txiki asko bezala, Var jatorriz Freyjaren izenetako bat izan zela, "geroago jainkosa independente gisatzat jota".[11][12]

Rudolf Simek-ek dioenez, Sága, Hlín, Sjöfn, Snotra, Vár eta Vör jainkosak, gaizki definitutako figura gisatzat hartu behar dira, eta izatez "emakumeen babes-jainkosatzat ikusi beharko lirateke". Horiek guztiak "eremu pribatuko eremu espezifikoen" arduradunak dira, eta "hala ere, haien hartean desberdintasun nabarmenak ezarri ziren, emaginen antzekoak izan zitezen modu askotan"[13]

Erreferentziak

  1. ↑ Orchard (1997:173).
  2. ↑ Byock (2005:178) and Simek (2007:353).
  3. ↑ a b (Ingelesez) Linton, Michael A.. (2013). Norse Mythology Norse Gods. , 228 or..
  4. ↑ (Ingelesez) «The Unsung Goddesses - The handmaidens of Frigg» Heathens of Yorkshire 2020-04-16 (Noiz kontsultatua: 2024-05-07).
  5. ↑ (Ingelesez) «Fensalir» berloga-workshop.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-07).
  6. ↑ Faulkes (1995:30).
  7. ↑ Faulkes (1995:157).
  8. ↑ Faulkes (1995:87).
  9. ↑ MacLeod. Mees (2006:59).
  10. ↑ MacLeod. Mees (2006:59).
  11. ↑ Orchard (1997:173).
  12. ↑ Näsström (2003:83).
  13. ↑ Simek (2007:274).

Bibliografia

  • Linton, M. A. (2013). Norse Mythology Norse Gods. https://www.1066.co.nz/Mosaic%20DVD/library/mythology/norwegian%20mythology.pdf
  • Yorkshire, H. O. (2020, April 16). The Unsung Goddesses - The handmaidens of Frigg. Heathens of Yorkshire. https://www.heathensofyorkshire.com/post/the-unsung-goddesses-the-handmaidens-of-frigg
  • Fensalir. (n.d.). https://berloga-workshop.com/blog/365-fensalir.html
  • Bellows, Henry Adams (Trans.) (1923). The poetic Edda. New York: The American-Scandinavian Foundation.
  • Byock, Jesse (Trans.) (2005). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5
  • Faulkes, Anthony (Trans.) (1995). Snorri Sturluson: Edda. First published in 1987. London: Everyman. ISBN 0-460-87616-3
  • Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0
  • Macleod, Mindy. Mees, Bernard (2006). Runic Amulets and Magic Objects. Boydell Press. ISBN 1-84383-205-4
  • Näsström, Britt-Mari (2003). Freyja - the great Goddess of the North. Harwich Port: Clock & Rose, 2003. First published: University of Lund, 1995. ISBN 1-59386-019-6.
  • Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
  • Simek, Rudolf (2007) translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1
  • Thorpe, Benjamin (Trans.) (1866). Edda Sæmundar Hinns Frôða: The Edda of Sæmund the Learned. Part I. London: Trübner & Co.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q522290
  • Wd Datuak: Q522290


  • i
  • e
  • a
Jainko-jainkosak,
heroiak eta izakiak
Baldr  • Berserker  • Bragi  • Forseti  • Dellingr  • Freyr  • Heimdallr  • Hermóðr  • Höðr  • Hœnir  • Loki  • Meili  • Lóðurr  • Mímir  • Njörðr  • Odin  • Óðr  • Thor  • Týr  • Ullr  • Váli  • Víðarr  • Vili eta Vé  • Bil  • Eir  • Freyja  • Frigg  • Fulla  • Gerðr  • Gefjon  • Gná  • Hlín  • Ilmr  • Iðunn  • Irpa  • Jörð  • Lofn  • Nanna  • Njörun  • Rán  • Rindr  • Sága  • Sif  • Sigyn  • Sjöfn  • Skaði  • Snotra  • Sól  • Syn  • Þorgerðr Hölgabrúðr  • Þrúðr  • Vár  • Vör  • Ask eta Enbla  • Dís  • Walkiriak) • Nanoak  • Einherjar  • Álfar  • Svartálfar  • Fenrir  • Hela  • Jörmungandr  • Jötunn  • Sigurd  • Trollak  • Völundr  • Deabruak  • Mjölnir
1877an Suediako Skåne udalerrian aurkitutako Mjolnir mailuaren irudia.
Lekuak
Asgard  • Bifröst  • Fólkvangr  • Ginnungagap  • Helheim  • Midgard  • Múspellsheimr  • Niflheim  • Valhalla  • Vígríðr  • Mímisbrunnr  • Hvergelmir  • Uppsalako tenplua  • Urðarbrunnr  • Yggdrasil
Gertakizunak
Æsir–Vanir gerra  • Fimbulvetr  • Ragnarök