Ø
Ten artykuł dotyczy litery alfabetu duńskiego, islandzkiego i norweskiego. Zobacz też: ∅ – znak zbioru pustego, ⌀ – znak średnicy i ø – litera używana w międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA. |
Øø – litera alfabetu łacińskiego używana między innymi w ortografii duńskiej, islandzkiej, norweskiej i farerskiej. Była również używana w pisowni dawnej polszczyzny.
Litera ta reprezentuje zwykle samogłoskę średnią przednią zaokrągloną taką jak [ø] lub [œ].
Język polski
Litera „ø”, oznaczająca samogłoskę nosową, występowała w rękopisach od XII wieku po wiek XV, np. prawdø ‘prawdę’, nademnø ‘nade mną’[1]. W konsekwencji bywa ona używana w druku do dzisiaj do edycji dawnych tekstów polskich.
- Dwa wystąpienia litery ø w traktacie Parkosza: przedostatnia w pierwszym słowie i druga w drugim[2].
- Dwa wystąpienia litery ø w transkrypcji Kucały traktatu Parkosza[3].
Znak ten bywa utożsamiany z tak zwanym „o rogatym” oznaczającym również samogłoskę nosową, które graficznie przybierało różną postać, najczęściej pomiędzy znakiem ϕ a ѻ[4]. Różne warianty o rogatego są od 2020 r. dostępne w foncie JuniusX[5].
Zobacz też
- Podobne znaki: Φφ (phi), ∅ (zbiór pusty, morfem zerowy), ⌀ (symbol średnicy), Ꟁ(o rogate), Φ(o wąsate)
- Ö, Œ
- historia ortografii polskiej
Przypisy
- ↑ Lisowski 2010 ↓, s. 121.
- ↑ Kucała 1985 ↓, s. 56.
- ↑ Kucała 1985 ↓, s. 81.
- ↑ Antoni Małecki, Biblia królowéj Zofii, żony Jagiełły z Kodexu Szaroszpatackiego, Lwów 1871, s. XL i następne
- ↑ Peter Baker: JuniusX
Bibliografia
- Marian Kucała: Jakuba Parkosza Traktat o ortografii polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. ISBN 83-01-02967-6. [dostęp 2016-12-11].
- Tomasz Lisowski. Pisownia polska. Główne fazy rozwoju. „Kwartalnik Językoznawczy”. 3-4, s. 117-130, 2010. [dostęp 2016-11-26].
- p
- d
- e
Podstawowe litery* | |
---|---|
Inne litery | |
Nieużywane współcześnie litery |
|
Dwuznaki |
|
Trójznaki | |
Tetragrafy | |
Pentagrafy | |
Heksagrafy |
|
Heptagrafy |
|
Inne symbole |
|
- * Artykuły poświęcone wariantom diakrytyzowanym dostępne z poziomu artykułu litery podstawowej
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Warianty piśmiennicze |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Dialekty |
| ||||||
Socjolekty | |||||||
Historia |
| ||||||
Organizacje językowe |
| ||||||
Alfabet |
- SNL: Ø_-_bokstav